Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

WBa[nie w tym okresie pojawiaj si w Rosji najbardziej radykalne idee utopijnego socjalizmu (Aleksander Hercen, NikoBaj Ogariew, Wissarion BieliDski, pietraszewcy) i (jako przeciwwaga dla nich) konserwatywne utopie o rozmaitych odcieniach (sBowianofile, Gogol, Aleksandr Iwanow), a tak|e zBo|one systemy mieszane (dziaBacze Bractwa Cyryla i Metodego na Ukrainie, ApoBBon Gri-gorjew, Walerian Majkow) oraz utopie o[wieceniowo-technokratyczne (ksi| WBadimir Odojewski). Nale|y uwzgldni pot|ne oddziaBywanie na rosyjsk my[l spoBeczn lat trzydziestych i czterdziestych idei europejskiego socjalizmu utopij- 159 nego (zarówno w sensie ulegania ich wpBywom, jak i ich odrzucania). W tym czasie byBy one bardzo popularne równie| w krajach Europy Zachodniej, zwBaszcza w swej ojczyznie - Francji. Po [mierci Henri de Saint-Simona, twórcy socjalizmu utopijnego XIX wieku, jego dzieBa i zasady byBy szeroko popularyzowane przez uczniów, zakBadajcych saint-simonowskie gazety i towarzystwa. Zwolennicy Saint-Simona tworzyli w Pary|u i na francuskiej prowincji komuny pracy, warsztaty spóBdzielcze, które co prawda istniaBy niezbyt dBugo z powodu trudno[ci ideowych i materialnych wewntrz samych organizacji oraz wskutek represji paDstwa, ale odegraBy wa|n rol w propagowaniu ideaBów socjalizmu utopijnego (takich jak wBasno[ spoBeczna, praca kolektywna, sprawiedliwy podziaB dochodów, równo[ spoBeczna wszystkich czBonków, w tym tak|e kobiet). Charles Fourier, inny wielki francuski utopista, wyró|niaB si przenikliwym, krytycznym umysBem, w swych dzieBach ujawniB gBbokie sprzeczno[ci i wady systemu feudalnego i kapitalistycznego; ostro krytykowaB równie| swoich poprzedników-utopistów  na przykBad zwolenników Saint-Simona za to, |e wyolbrzymiali rol religii. Sam natomiast walczyB o demokratyczn organizacj wielkich komun (falang), w których przewa|aBby jednak znaczny podziaB pracy, uwzgldniajcy upodobania, zdolno[ci czBonków i potrzeby spoBeczno[ci, i w których zachowano by wBasno[ osobist, a nawet osobisty kapitaB