Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
METERA, J. ZIӣKOWSKI Wsppraca naiikowo-techntczna krajw RWPG, wyd. 2, Warszawa 1972, s. 96 i 154. 3883 WGLARSTWO (w. carbonari 'wypalajcy wgiel drzewny'], (ang. Carbonarism, franc. Carbo-narisme, hiszp. Carbonarismo, ro. Karbonarizm), ruch rewolucyjny karbonariuszy, termin midzy-nar.tajne stowarzyszenia rewol. na pocz. XIX w., powstae najpierw we Woszech, nastpnie tworzce sie midzynar. w wikszoci krajw Europy, rwnie w Polsce. Nazwa powstaa w pd. Woszech, gdzie rewolucyjni spiskowcy korzystali ze schronienia u chopw wypalajcych wgiel. R. SORIGA La Sociela segreta, Pemipaaone politica e i prtmi meti per V independenta, Roma 1942. 3884 WGRY (ang. Hungary, franc. Hongrie, hiszp. Hungria, ro. Wiengrija), Wgierska Republika Ludowa, Magyar Npkztrsasag, pastwo w pd.- wsch. cz. Europy rodk. Cz. ONZ. Pow. 93030 km2. Ludno 10486 ty. (1974; wg spisw: 19609961 ty., 197110347). Stolica: Budapeszt1940 ty. mieszk. (1970). Granicz z ZSRR, Rumuni, Jugosawi, Austri i Czechoso- wacj. Jzyk urzdowy: wgierski. Waluta > forint = 100 fillerw. wito nar.: 4 IV, dzie wyzwolenia 1945. Stosunki midzynar.: niezalene pastwo od 1001; w XVI-XVII w. pod dominacj imperium osmaskiego, w XVIII-XIX w. pod dominacj Austrii w unii monarchicznej, z Austri 1867-1919. Granice W. po I wojnie wiat, ustali Traktat pokoju Trianon. Republika proklamowana po I wojnie wiat, przez komunistw i socjalistw zostaa zlikwidowana przez kontrrewol. dyktatur wojsk., ktra restaurowaa monarchi z regentem na czele pastwa, ktry w czasie II wojny wiat, opowiedzia si po stronie III Rzeszy i przystpi 1940 do Antykominternu. W. zostay wyzwolone przez ZSRR w marcu-kwietniu 1945. W. podp. paryski Traktat pokoju 1946; z ZSRR Traktat przyjani i wsppracy wzajemnej 18 II 1948. Cz. LN marzec 1921-kwiecie 1939. Cz. ONZ od 14X11 1955 oraz org. wyspecjal. z wyjtkiem BANK/ /IBRD, ID, IFC, IMF. Cz. GATT od 30 VII 1973. Cz. org. Ukadu Warszawskiego. Cz. RWPG. Premier J. Kadar odwiedzi siedzib NZ i przemawia przed Zgr. Og. NZ 3X1960. Sekr. Gen. NZ Dag Hammarskjld zoy wizyt w Budapeszcie w lipcu 1963, W okresie padziernik 1956-grudzie 1962 sprawa Wgier" przy pro- tecie W. i innych krajw socjalist. bya debato-wana w R. Bezp. Osobn spraw midzy W. a Watykanem byo pozostawanie kardynaa Buda- pesztu J. Mindszentyego w demonstracyjnym azylu w gmachu ambasady USA od XI 1965; zakoczone porozumieniem z Watykanem i wyjazdem na stae do Woch 281X1971. Pawe VI, 511 1974 zwolni kard. Mindszentyego ze stanowiska arcybiskupa diecezji Esztergom i przewodniczcego Episkopatu wg., na co kardyna zareagowa publiczn krytyk papiea, a Watykan z kolei owiadczeniem, e papie kierowa si dobrem Kocioa". W sierpniu 1973 odwiedzi' W. Sekr. Gen. ONZ K. Waldheim. Stosunki dyplomat. (l IV 1974); Afganistan, Albania, Algieria, Argentyna, Austria, Belgia, Birma, Boliwia, Brazylia, Bugaria, Burundi, Cejlon, Chile, ChRL, Cypr, Czechosowacja, Dahomej, Dania, Egipt, Ekwador, Etiopia, Filipiny, Finlandia, Francja, Gambia, Ghana, Grna Wolta, Grecja, Gwinea, Gwinea Rwn., Holandia, India, Indonezja, Irak, Iran, Islandia, Izrael (zerwane 1967), Japonia, Jemen, Jemen Pd., Jordania, Jugosawia, Kamboda, Kanada, Kenia, Kongo, KRL-D, Kuba, Kuwejt, Laos, Liban, Libia, Luksemburg, Malezja, Mali. Malta, Maroko, Mauretania, Mongolia, Nepal, Nigeria, Norwegia, NRD, NRF, Pakistan, Peru. Polska; Rep. Srodkowoafryk., Rumunia, Senegal, Sierra Leone, Singapur, Somalia. Sudan, Syria, Szwajcaria, Szwecja, Tanzania, Togo, Tunezja, Turcja, Uganda, Urugwaj, USA, Wenezuela, Wietnam Dcm. Rep., Wietnam Pd. (Tymczasowy Rzd Rewolucyjny Rep. W.), W. Brytania, Wochy, Zair, Zambia, ZSRR. Z Polsk przyjazne tradycyjne stosunki na szczeblu ambasad, oparte na ukadzie przyjani, wsppracy i wzajemnej pomocy, podp. 8 IV 1965 w Warszawie (Dz.U. 1965, pz. 130, 131). Konwencje miedzy W. a Polsk 1928-73: arbitraowo-kon-cyliacyjne, podp. 30 XI 1928 (Dz.U. 1930, pz. 93, 94); porozumienie o ochronie nazw regionalnych i specjalnych nazw gatunkw produktw winnych, podp.. 4X11931 (Dz.U. 1932, pz. 327, 833, 834); o wsppracy gosp. podp. 13 V 1948 (Dz.U. 1948, pz. 226, 401, 402); handl. podp. 26 III 1925. przeduona 6 protokoami dodatkowymi 1928, 1930, 1936, 1937 i 1939 (Dz.U. 1925. pz. 656, 657; Dz.U. 1931, pz. 280, 606, 607 oraz 281, 639, 640; Dz.U. 1936, pz. 325 i 1937 pz. 413; Dz.U. 1938 pz. 64; Dz.U. 1939, pz. 456); konsularna podp. 20 V 1959 (Dz.U. 1959, pz. 418, 419) kult. podp. 31 I 1948 (Dz.U. 1948 pz. 211, 399, 400) oraz. o wsppracy kulturalno-nauk., podp. 31 X 1968 (Dz.U. 1970, pz. 64, 65); o komunikacji lotn. podp. 28 VIII 1947 (Dz.U. 1948, pz. 109, 110); o uregulowaniu obywatelstwa osb o podwjnym obywatelstwie, podp. 5 VIII 1962 (Dz.U. 1962, pz. 18, 19); w celu zapobieenia podwjnemu opodatkowaniu spadkw podp. 12 V 1928 (Dz.U. 1931, pz. 276, 602, 603), o obrocie prawnym w sprawach cyw.. rodzinnych i karnych, podp. 6 III 1959 (Dz.U. 1960, pz. 54, 55); sanitarno-wet. podp. 29 X 1949 (Di.U. 1951, pz. 89, 90). 977 Wielka Brytania 3889 Umowa o wsppracy w dziedzinie polityki spol. z 14 II 1959 (Dz.U. 1960 pz. 416. 417). Konwencja konsularna z PRL, podp. 5 VI 1973 (Dt.V. nr 5, 1974, pz. 28 i 29); Od 1966 MSZ Wgier publ. w jzyku ang., franc., hiszp., niem. i ro. Rocznik informacyjny Wgier. La Hongrie el la Conierence de Paris. vol. 2, Budapcst 1947; Sowieisko-wiengiersklie otnoszenija 1945-1948 sg. Dokumien-ty l malieriaty, Moskwa 1969; M. KOMISKI Polska i Wgry przed 11 wolna wiatow 1193S-IX 1939). Z dzieiow dyplomacji l irredenty. Warszawa 1970; J. R. NOWAK Wgry 1939-1969, Warszawa 1970; Hongrie, Bruliellcs 1972; J. KADAR Artykuy i przemwienia (19S7-1972), Warszawa 1973; Kromka, 1974, s. 126. 3885 WFP, wiatowy Program Wyywienia (ang. Worid Food Programrne, WFP, franc. Programme ali-mentaire mondial, PAM, hiszp. Programa Mun-dial de Alimentacin, PMA, ro. Mirowaja pro-gramma popitanija, MPP), jedna z instytucji NZ, powoana 1961 wsplnie przez Zgr. Og. NZ Rez. 1714/XVI i FAO Rez. 1/61; rozpoczta dziaalno eksperymentaln 3-letni w styczniu 1963, sta od grudnia 1965. Niesie pomoc ywnociow krajom lub regionom zagroonym godem i u-dziela im techn. pomocy w rozwijaniu wasnej bazy ywnociowej. Podstaw dziaalnoci s dobrowolne dary pienine, w naturze lub w u-sugach cz. ONZ i FAO wartoci ok. 340 min d. 1973/74. Organem g. WFP jest Midzyrzd. Kom