Ĺťycie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednoczeĹnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
Hitler obliczył, że potrzeba stu lat rzšdów faszystowskich, aby wyeliminować skażenie rasy w Niemczech. Gdy Niemcy jako pier- wszy naród osišgnš czystoć rasowš, niezawodnie stanš się "pana- mi wiata" (Mein Kampf). Hitlerowskš koncepcję rasy wyróżniała przede wszystkim głę- boka wiara, że "oczyszczenie" może uczynić z Niemiec pierwsze supermocarstwo i w ostatecznym rachunku jedynš liczšcš się po- tęgę. Koncepcja ta ponadto utożsamiała "żydowskie skażenie" z bolszewizmem. W 1928 r., kiedy pisał Drugš Księgę, Hitler nie zdawał sobie sprawy, że stary, "żydowski" bolszewizm przestał t istnieć, za stalinowska Rosja jest w gruncie rzeczy tak samo anty- semicka jak za czasów carskich. Przeciwnie, sšdził, że ZSRR jest żydowskim fenomenem kulturowym. Stšd celem jego polityki była walka z "naptywem chorobotwórczych bakcyli, lęgnšcych się bez przerwy w Rosji"6. Tak więc koncepcja "oczyszczenia" pozwalała powrócić do tradycyjnej niemieckiej polityki wschodniej, ale reali- zować jš w wersji daleko ambitniejszej. Ogólny program Hitlera wyglšdał zatem następujšco: po pier- wsze, zdobyć kontrolę nad samymi Niemcami i rozpoczšć proces "oczyszczania" u siebie; po drugie, obaGć postanowienia wersalskie i uczynić Niemcy czołowš siłš w Europie rodkowej. To mogło być osišgnięte bez wojny. Po trzecie, należy zniszczyć Zwišzek Radziec- 462 ki (poprzez wojnę), likwidujšc "ródło zarazy". Wreszcie dzięki kolonizacji podbitych terenów stworzyE solidne ekonomiczne i strategiczne zaplecze dla kontynentalnego imperium, wobec którego Francja i Włochy mogłyby byE najwyżej satelitami. W dalszej kolej- noci Niemcy miały uzyskaE rozległe tereny kolonizacyjne w Afry- ce, a ponadto zbudować flotę oceanicznš. Stałyby się wówczas jednym z czterech supermocarstw, obok Wielkiej Brytan, Japonii i USA. W czasach następnego pokolenia, już po mierci Hitlera, powinno dojć, wedługjego przewidywań, do decydujšcego starcia między Niemcami i USA o dominację nad wiatem'. Od czasów Napoleona nikt nie mylał tak zuchwale. Rozmach zamierzeń Hitlera można porównaE do koncepcji Aleksandra Wielkiego. A jednak aż do momentu, gdy osaczyła go rozpętana przezeń wojna, kierował się zawsze względami praktycznymi. Tak samo jak Lenin, był wyjštkowym oportunistš, zawsze gotów znaleć dogodne rozwišzanie i odpowiednio zmodyfikować swš teorię. Doprowadziło to niektórych historyków do wniosku, że nie miał żadnego nadrzędnego programu. W rzeczywistoci, chociaż Hitler zawsze dostosowywał taktykę do wymogów chwili, jednak swojš strategię kontynuował z brutalnš konsekwencjš. Niełatwo porów- nać jego determinację z jakimkolwiek przypadkiem w dziejach ludzkich ambicji. W odróżnieniu od większoci tyranów nigdy nie czuł się zmęczony nadmiarem autokratycznej władzy. Przeciwnie. Wcišż podwyższał stawkę i dšżył do przypieszenia biegu histor. Obawiał się, że dokonana przez niego rewolucja może stracić dynamikę. Ponieważ za uważał się za niezastšpionego, był prze- konany, że co najmniej cztery etapyjego planu zostanš zrealizowane, gdy jeszcze będzie u szczytu sił. Ta niecierpliwoć uczyniła go tak niebezpiecznym w pierwszym porywie i tak nieefektywnym na dłuższš metę (w ptzeciwieństwie do sowieckich strategów). W nie opublikowanym przemówieniu do wydawców niemieckiej prasy ubolewał nad tym, że koniecznoć mówienia o pokoju upiła naród niemiecki. Było to w listopadzie 1938 r., po wielkim triumfie mona- chijskim. Hitler dowodził wówczas, że akceptacja pokoju i stabili- zacji jako trwałej podstawy stosunków międzynarodowych jest dla Niemiec równoznaczna ze zgodš na ducha defetyzmu. Przemoc jest koniecznociš i opinia publiczna musi być na to przygotowana. Jakš szansę przetrwania miał dotychczasowy porzšdek euro- pejski, skoro taki potwór mógł działać swobodnie i skoro działał w oparciu o całkowicie nie kontrolowanš, drugš pod względem po- tencjału gospodarkę wiata - pierwszš, w istocie jedynš w pełni wyleczonš z Wielkiego Kryzysu? Stany Zjednoczone, największa z demokratycznych potęg, zdecydowanie odcięły się od Europy. W 1930 r. wybrały politykę protekcjonizmu. Tendencję tę wzmocniło objęcie urzędu prezydenckiego przez Roosevelta, a stała się ona oczywista, gdy upadła propozycja konfederacji ekonomicznej prze- widywanej na lipiec 1933 r., kiedy demokratycznš większociš głosów Kongres uchwalił akt neutralnoci. W tym samym roku młody pisarz Herbert Agar wyraził nastrój wielu amerykańskich intelektualistów, u których wydarzenia w Europie budziły odrazę. Radził mianowicie rodakom, aby zapomnieli o swych europejskich korzeniach i żyli w kręgu swej własnej, nowo powstałej kultury