Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
Rożnicowanie z zakażeniem kiłowym przeprowadza się na podstawie testu unieruchomienia krętków wg Nelsona. Przeciwciała przeciw fosfolipidom występują w tzw. pierwotnym zespole przeciwciał przeciwfosfolipidowych, a także u niektórych chorych na toczeń układowy. 5.5.4. ANTYGENY I PRZECIWCIAŁA ZWIĄZANE Z ZAKAŻENIAMI Antystreptołizyny Antystreptolizyny (ASO) są to przeciwciała przeciw streptolizynie O, wytwarzanej przez paciorkowce hemolizujące (3 z grupy A (Streptococcus pyogene.s). Streptolizyna wykazuje silne właściwości antygenowe i zdolność wywoływania hemolizy. W ustroju zakażonym paciorkowcami dochodzi do wytwarzania ASO, które hamują in vitro aktywność hemolityczną streptolizyny wobec krwinek czerwonych (ryc. 5.6). Wykonując badania w odpowiednich rozcieńczeniach można określić ASO w jednostkach. Prawidłowa wartość nie powinna przekraczać 200 j/ml. Oznaczanie ASO jest celowe tylko wówczas, gdy podejrzewa się udział paciorkowców w patogenezie choroby (gorączka reumatyczna). Przeciwciała przeciw paieczkom Gram-ujemnym W przebiegu reaktywnych zapaleń stawów, wywołanych przez pałeczki Salmonella, Shigella i Yersinia, dochodzi do powstania przeciwciał, które wykrywa się testem Widala lub metodą immunoenzymatyczną (ELISA). Przeciwciała przeciw antygenom Borrelia burgdorferi W przebiegu choroby Lyme (Lyme disease), wywołanej przez krętki Borrelia burgdorferi, można w surowicy i w płynie stawowym wykryć przeciwciała klasy IgM (największe miano między 3. a 6. tygodniem choroby) oraz IgG (największe miano po wielu tygodniach lub miesiącach). Przeciwciała te wykrywa się metodą immunofluorescencji lub ELISA. Antygen HBs Oznaczanie antygenu HBs jest przydatne w diagnostyce chorób tkanki łącznej. Antygenemia HBs może dowodzić wczesnego okresu wirusowego żapalenia wątroby, któremu towarzyszą często objawy bólowe, a nawet zapalne ze strony stawów, wymagające różnicowania. Antygen ten stanowi ponadto składnik kompleksów immunologicznych wykrywanych w przebiegu guzkowego zapalenia tętnic u ok. 90% chorych. Przeciwciała przeciw antygenom HIV Objawy kliniczne zespołu nabytego upośledzenia odporności (AIDS) mogą przybierać postać niektórych chorób tkanki łącznej (m.in. zespołu Reitera, łuszczycowego zapalenia stawów, zespołu Sjógrena). Oznaczanie przeciwciał przeciw antygenom HIV jest więc przydatne w diagnostyce różnicowej tych objawów. Najodpowiedniejszą metodą badania przeciwciał przeciw HIV jest ELISA. Należy jednak pamiętać, że nie są one wykrywalne w początkowym okresie choroby (średnio 6 tygodni). 55 5.5.5. AKTYWNOSĆ DOPEŁNIACZA Aktywność dopełniacza w surowicy oznacza się na podstawie reakcji 50% hemolizy. Wynik wyraża się w jednostkach odpowiadających ilości surowicy potrzebnej do 50% hemolizy krwinek baranich opłaszczonych przeciwciałami króliczymi. Zmniejszenie tej wartości jest odbiciem nasilenia procesu wiązania dopełniacza przez kompleksy immunologiczne. 5.6. BADANIA BIOCHEMICZNE Stężenie żelaza pozahemoglobinowego Stężenie żelaza w chorobach zapalnych stawów jest często zmniejszone z powodu upośledzeniajego wchłaniania, zaburzeń transportu, a także wychwytywania przez regionalne węzły chłonne. Prawidłowa wartość wynosi 80-120 g. Stwierdzenie zmniejszonego stężenia żelaza w surowicy jest wskazaniem do wykonania próby wchłaniania żelaza z przewodu pokarmowego. Stężenie kwasu moczowego Kwas moczowy oznacza się w surowicy i w moczu metodą fluorymetryczną lub enzymatyczną z użyciem urykazy. Prawidłowe wartości w surowicy uzyskane metodą tluorymetrii wynoszą dla mężczyzn 411-446 mmol/1 (6,9-7,5 pg%), dla kobiet 339-383 mmol/I (5,7-6,6 pg%). Kwas moczowy można wykrywać także w treści, pochodzącej z przetok w okolicy guzków dnawych, próbą mureksydową. Próba polega na ogrzaniu treści z kilkoma kroplami kwasu azotowego (rozcieńczonego) aż do wysuszenia. Kwas moczowy pod wpływem kwasu azotowego utlenia się, powstaje pochodna pirymidynowa alloksan i mocznik. Po ochłodzeniu dodaje się amoniaku, który tworzy z alloksanem związek - kwas mureksydowy o purpurowym zabarwieniu