Aktywny udzia� bia�oruskiej szlachty wyznania katolickiego w powstaniach przeciwko imperium rosyjskiemu okre�li� polityk� rosyjsk� w stosunku do tej warstwy na d�ugie...

Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

W�adze carskie d��y�y do podwa�enia si�y ekonomicznej szlachty i ograniczenia udzia�u jej przedstawicieli w systemie kierowania krajem. Podstaw� stosunk�w kapitalistycznych w rolnictwie stanowi ziemia. Kapitalizm ostatecznie zrywa� z feudalnym ustrojem patriarchalnym, ziemia sta�a si� przedmiotem kupna-sprzeda�y. Przed reform� 1861 roku tylko rodowa szlachta mia�a prawo nabycia ziem z ch�opami pa�szczy�nianymi. W latach 1861-1870 wydano szereg ustaw, kt�re zezwala�y wszystkim stanom kupowa� ziemi�. Sta�o si� to podstaw� rozwoju kapitalizmu 5 A. �ytko, W. Fomin, Poziom edukacyjny ziemia�stwa Bia�orusi w ko�cu XIX st., �Wie�ci BDPU im. M. Tanka" 1996, nr 2, s. 62. 552____________________________________________Anatol �ytko w rolnictwie. Jednak ustawy te nie dotyczy�y katolik�w, kt�rzy mieszkali na terenach Bia�orusi, Litwy i prawobrze�nej Ukrainy. Na podstawie ustawy z 10 grudnia 1865 roku posiadacze sekwestrowanych maj�tk�w oraz wszyscy zes�ani z kraju za udzia� w powstaniu powinni byli sprzeda� je w ci�gu dw�ch lat osobom pochodzenia rosyjskiego lub wyznania protestanckiego. By�o i inne wyj�cie - zamieni� swoje maj�tki na znajduj�ce si� na terenie guberni wielkoro-syjskich6. Sekwestrowane maj�tki, kt�re nie zosta�y sprzedane dobrowolnie, wystawiano na licytacj�. Je�li licytacja si� nie odby�a, maj�tek przechodzi� na w�asno�� pa�stwa z wyp�at� w�a�cicielowi 5% renty7. Rosyjski nabywca sekwestrowanych maj�tk�w otrzymywa� znaczne ulgi. Na przyk�ad je�li maj�tek by� zastawiony w instytucjach kredytowych albo zad�u�ony wobec pa�stwa, to osoba kupuj�ca mia�a prawo do wzi�cia na siebie d�ugu nie przekraczaj�cego warto�ci szacunkowej maj�tku. Nowy w�a�ciciel by� zobowi�zany w pierwszym przypadku sp�aca� d�ug zgodnie z przepisami urz�d�w kredytowych, a w drugim - w ci�gu 37 lat wp�acaj�c 6% rocznie8. : , -..... . ; W pi�ciu bia�oruskich powiatach guberni witebskiej skonfiskowano 17 maj�tk�w (15 746 dziesi�cin 9 ziemi) i tak� sam� liczb� maj�tk�w o powierzchni 31 136 dziesi�cin sekwestrowano10. W sze�ciu powiatach guberni grodzie�skiej sekwestrowi podlega�o 58 maj�tk�w o powierzchni 84 999 dziesi�cin. Razem w pi�ciu p�nocno-zachodnich guberniach na rzecz skarbu pa�stwa przekazano 256 skonfiskowanych maj�tk�w11. Z nich stworzono dzia�ki licz�ce 50-1000 dziesi�cin do sprzeda�y osobom pochodzenia rosyjskiego oraz mniejsze dzia�ki 20-50 dziesi�cin do rozdania rosyjskim nauczycielom i wiejskim sekretarzom12. Do organizacji skupu maj�tk�w w 1866 roku powo�ano Towarzystwo Nabywc�w Maj�tk�w w Guberniach Zachodnich z kapita�em statutowym 5 min rubli. Przed Towarzystwem postawiono zadanie zr�wnania stanu posiadania rosyjskiej w�asno�ci ziemskiej z miejscow� - katolick�. Lecz niewiele os�b pochodzenia rosyjskiego chcia�o kupi� ziemi� z licytacji. Z tego powodu sekwestrowane maj�tki podlega�y jurysdykcji Ministerstwa W�asno�ci Pa�stwowej, kt�re sprzedawa�o je na bardziej dogodnych warunkach bez licytacji. W wyniku tych dzia�a� Ministerstwo zdo�a�o sprzeda� 1092 osobom ziemi� o powierzchni 516 200 dziesi�cin13. 6 Polnoje sobranije zakon�w RossijskojImpierii (dalej PSZ RI), II, t. 40, otd. 2, nr 42 759. '�'�'' 7 Ibidem

Aktywny udzia� bia�oruskiej szlachty wyznania katolickiego w powstaniach przeciwko imperium rosyjskiemu okre�li� polityk� rosyjsk� w stosunku do tej warstwy na d�ugie...

Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

Wątki