Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

Że zdradziły nas one paskudne karły i że z Czarnymi w zmowie... - Tyś myślał - lancknecht spojrzał na niego z politowaniem. - A czym, ciekawość? Ty, kapcanie, gdybyś w zupie połknął karalucha, to w kiszkach więcej byś miał rozumu aniżeli w głowie. Ci, którzy tam maszerują, to któryś z regimentów krasnoludzkiej piechoty, którą przysłał nam w sukurs Brouver Hoog, starosta z Mahakamu. Oni też w większości już w boju byli, straty mieli duże, tedy ich pod Wyzimę cofnęli na przeformowanie. - Bitny to naród, krasnoludy - potwierdził Melfi. Mnie, jak w Ellander w oberży kiedyś jeden w ucho na Saovine dał, to mi w tym uchu dzwoniło do Jule. - Krasnoludzki regiment jest w kolumnie ostatni lancknecht osłonił oczy dłonią. - Koniec przemarszu, gościniec zaraz wolny będzie. Zbierajmy się i w drogę, bo już skoro południe. - .- Tyle wojennego luda na południe maszeruje - powiedział sprzedawca amuletów i driakwi - że niechybnie wielka będzie wojna. Wielkie spadną na ludzi nieszczęścia! Wielkie klęski na armie! Ginął będzie lud tysiącami od miecza i pożogi. Owóż uważcie, panowie, że ów kometa, którego na niebie co noc widać, czerwony ogon ognisty za sobą wlecze. Jeślić u komety ogon siny albo blady, zwiastuje on zimne choroby, febry, pleury, flegmy i katary, a takoż nieszczęścia wodne, jak powodzie, ulewy albo długie słoty. Czerwona zasię barwa wskazuje, że jest to kometa gorączki, krwi i ognia, a takoż żelaza, które z ognia się rodzi. Straszne, straszne klęski spadną na lud! Wielkie pogromy będą i rzezie. Jak to stoi w tym proroctwie: będą trupy leżeć wysoko na łokci dwanaście, na opustoszałej ziemi wyć będą wilcy, a człek ślad stopy drugiego człeka będzie całował... Biada nam! - Dlaczego nam? - przerwał chłodno lancknecht, - Kometa wysoko leci, z Nilfgaardu też go widać, nie mówiąc o dolinie Iny, skąd, mówią, Menno Coehoorn nadciąga. Czarni też w niebo patrzą i kometę widzą. Czemu tedy nie przyjąć, że on nie nam, ale im klęskę wróży? Że to ich trupy będą w stertę ułożone? - Tak jest! - warknął drugi lancknecht. - To im biada, Czarnym! - Zgrabnieście to, panowie, wykoncypowali. - No pewnie. Minęli otaczające Wyzimę lasy, weszli na łąki i pastwiska. Pasły się tu całe tabuny koni, różnych - kawaleryjskich, zaprzęgowych, pociągowych ciężkich perszeronów. Trawy, jak to w marcu, było na łąkach tyle, co kot napłakał, ale stały tam pełne siana wozy i brogi. - Widzita? - oblizał wargi Okultich. - Ech, koniki! I nikt nie pilnuje! Tylko brać, wybierać... - Zawrzyj gębę - syknął Szczupak i służalczo wyszczerzył do lancknechtów szczerbate uzębienie. - On, panowie, w jeździe zamarzył służyć, po temu tak na te rumaki łaso patrzy. - W jeździe! - parsknął lancknecht. - Ot, co to się chamowi roi! Komuchem prędzej mu być, gnój spod koni widłami wybierać, taczką wywozić! - Prawie, panie, mówicie. Poszli dalej, wnet dotarli na groblę wiodącą wzdłuż stawów i rowów. I nagle nad wierzchołkami olch zobaczyli czerwone dachówki wież górującego nad jeziorem wyzimskiego zamku. - No, to my prawie na miejscu - rzekł handlarz. Czujecie? - Uuu! - wykrzywił się Melfi. - Ależ smród! Co to? - Pewnie żołnierze, co z głodu zdechli na królewskiej lane - zamruczał za ich plecami Szczupak, ale tak, by lancknechci nie dosłyszeli. - Mało nosa nie urwie, hę? - zaśmiał się jeden. - Ano, stał tu tysiącami całemi wojenny lud na hibernie, a wojenny lud jeść musi, a jak zje, to fajda. Takim już to kształtem natura sprawiła i nic na to nie poradzisz! A co się nafajdało, to tu, o, do tych rowów wywożą, wywalają, nawet nie przysypując. Zimą, póki mróz gówno mroził, szło jakoś strzymać, ale od wiosny... Trą! - A coraz to nowi nadchodzą i na starą kupę ładują drugi lancknecht też splunął. - A ów wielgi bzyg słyszycie? To muchy. Chmary ich tu są, wczesną wiosną nie widziana rzecz! Owińcie sobie gęby, czym który może, bo do oczu i ust nawiążą, psiejuchy. I żwawo, im prędzej tędy przejdziem, tym lepiej. Minęli rowy, ale nie udało im się zgubić smrodu. Przeciwnie, Jarre dałby głowę, że im bliżej miasta, tym zaduch był gorszy. Tyle że bardziej urozmaicony, bogatszy skalą i odcieniami. Śmierdziały otaczające gród wojskowe obozy i namioty. Śmierdział ogromny lazaret. Śmierdziało tłoczne i ruchliwe podgrodzie, śmierdział wał, śmierdziała brama, śmierdziało podwale, śmierdziały placyki i uliczki, śmierdziały mury wznoszącego się nad miastem zamczyszcza. Szczęściem nozdrza przyzwyczajały się szybko i wkrótce zajedno im było, czy to gnój, czy to padlina, czy to koci mocz, czy to kolejna jadłodajnia. Muchy były wszędzie. Bzyczały natrętnie, pchały się do oczu, do uszu, do nosa. Nie dawały się odpędzić. Łatwiej było je rozgnieść na twarzy. Lub rozgryźć. Gdy tylko wyszli z cienia podbramia, w oczy uderzył ich ogromny malunek na ścianie przedstawiający rycerza z wycelowanym w nich palcem. Napis pod malunkiem pytał wielkimi literami: A TY? CZY JUŻ SIĘ ZACIĄGNĄŁEŚ? - Już, już - mruknął lancknecht. - Niestety. Podobnych malunków było dużo, można było rzec - co i ściana, to malunek. Przeważał ów rycerz z palcem, częsta była też patetyczna Matka Ojczyzna z rozwianym siwym włosem, mająca w tle płonące wsie i niemowlęta na nilfgaardzkich pikach. Zdarzały się też wizerunki elfów z ociekającymi krwią nożami w zębach. Jarre nagle obejrzał się i stwierdził, że są sami, on, lancknechci i handlarz. Po Szczupaku, Okultichu, wybranieckich kmiotkach i Melfim nie było śladu. - Tak, tak - potwierdził jego przypuszczenie lancknecht, przypatrując mu się badawczo. - Zmyli się twoi druhowie przy pierwszej sposobności, za pierwszym węgłem zamietli za sobą chwostami. I wiesz, co ci rzeknę, chłopcze? Dobrze to, że się wasze drogi rozeszły. Nie dąż ku temu, by się znów zeszły. - Szkoda Melfiego - mruknął Jarre. - To w sumie dobry chłopak. - Każdy swój los sam wybiera. A ty chodź z nami. Pokażemy, gdzie werbunek. Wyszli na placyk, pośrodku którego, na kamiennym podwyższeniu stał pręgierz. Dookoła pręgierza kupili się żądni uciechy mieszczanie i żołnierze. Zakuty skazaniec, dopiero co trafiony pecyną błota w twarz, pluł i płakał. Tłum ryczał ze śmiechu. - Ejże! - krzyknął lancknecht. - Patrzajta, kogo to w dyby wzięli! Toż to Fuson! Ciekawość, za co jego tak? - Za rolnictwo - pospieszył z wyjaśnieniem gruby mieszczanin w wilczym futrze i filcowej czapce. - Za co? - Za rolnictwo - powtórzył z naciskiem grubas