fr

patine z wl. patina PAUPERYZACJA ksi¹¿k. 'ubo¿enie, zw³aszcza ubo¿enie jakiejœ warstwy spo³ecznej w porównaniu z innymi warstwami, powoduj¹ce obni¿enie jej pozycji w spo³eczeñstwie': Zwi¹zkowcy zwracali uwagê ministra na postêpuj¹c¹ pauperyzacjê nauczycieli. PAUPERYZOWAÆ ksi¹¿k. 'powodowaæ pauperyzacjê': Ten system pauperyzuje ludzi zwi¹zanych z kultur¹ i nauk¹. Spauperyzowano s³u¿bê zdrowia, a teraz oczekuje siê doskona³ych efektów jej pracy. PAUPERYZOWAÆ SIÊ ksi¹¿k. 'ubo¿eæ i obni¿aæ sw¹ pozycjê spo³eczn¹': W XIX w. drobna szlachta spaupe-ryzowa³a siê. Odk¹d straci³ pracê, a na domiar z³ego zacz¹³ piæ. Kowalscy siê zupe³nie spauperyzowali. ang. pauperization od ³ac. pauper 'biedny, biedak' PAUZA (czytaj: patza) l. 'przerwa w jakiejœ czynnoœci': Mówi³, mówi³ i mówi³, robi¹c tylko krótkie pauzy, by zaczerpn¹æ powietrza. 2. 'w szkole: przerwa miêdzy lekcjami': Na du¿ej pauzie uczniowie jedli œniadanie. 3. 'w piœmie: znak interpunkcyjny w postaci d³u¿szej poziomej kreski; tak¿e: czcionka drukarska tego znaku': Podwojona pauza mo¿e byæ u¿yta do wyodrêbnienia fragmentu tekstu. 4. w muzyce 'przerwa miêdzy dŸwiêkami utworu, maj¹ca okreœlon¹ wartoœæ rytmiczn¹; tak¿e: znak na piêciolinii okreœlaj¹cy tê wartoœæ': Pauza æwieræ -nutowa. Motywy melodyczne oddzielane pauzami. PAUZOWAÆ pot. 'robiæ pauzê w jakiejœ czynnoœci': Pauzowaæ w pracy przez miesi¹c. Panowie ja pauzujê, wiêcej nie gram. tac. pausa z gr. pausis PAX VOBISCUM (czytaj: paks wobiskum) 'pokój z wami': "Pax vobiscum" - tymi s³owami biskup przywita³ zgromadzonych na placu wiernych. [Robak] Chwilê z rozci¹gniêtymi sta³ w miejscu rêkami /1 pax, pax, pax vobiscum! Krzycza³, pokój z wami (Mickiewicz). tac. Pb symbol pierwiastka chemicznego: o³ów PC (czytaj :pece)albo PECET 'niewielki komputer, przeznaczony w zasadzie do pracy dla jednego u¿ytkownika; komputer osobisty': Komputery klasy PC oferuj¹ dziœ lepsz¹ rozdzielczoœæ obrazu, wiêksz¹ moc obliczeniow¹, a przy tym s¹ bardziej uniwersalne. Do peceta stworzono specjalny panel sterowniczy na ekranie monitora. ang. PC, skrót od: Personal Computer; nazwa nadana tego typu komputerom przez koñcem IBM. Pd symbol pierwiastka chemicznego: pallad (zob.) PEAN l. tylko w liczbie mnogiej: PEANY ' wyrazy uwielbienia, pochwa³y': Wyg³aszali peany na czeœæ wodza rewolucji. 2. w nauce o literaturze 'starogrecka pieœñ ku czci Apollina, potem tak¿e: pieœñ ku czci innych bogów, dziêkczynna, pochwalna, s³awi¹ca bohaterów lub zwyciêstwa' tac. paean z gr. paian PECET zob. pod has³em: PC PECUNIA NON OLET (czytaj: pekunia non olet) 'pieni¹dze nie œmierdz¹; pochodzenie zysku nie jest istotne, wa¿ny jest sam zysk': Wszystko jedno, handlujesz perfumami czy rybami - pecunia non olet -jak mawiali staro¿ytni, tylko towar mo¿e trochê raziæ twoje powonienie. tac. PEDAGOGIKA l. 'nauka o zasadach wychowania i nauczania; tak¿e: praktyczna dzia³alnoœæ w zakresie wychowania i nauczania, polegaj¹ca na zastosowaniu zasad tej nauki': Do wa¿nych zasad wspó³czesnej pedagogiki nale¿y ³¹czenie uczenia z wychowaniem, a tak¿e ³¹czenie nauki teoretycznej z umiejêtnoœciami praktycznymi. Rozmawialiœmy o jego sukcesach i pora¿kach w pedagogice szkolnej. 2. 'kierunek studiów poœwiêcony tej nauce oraz jej poszczególnym dzia³om': Zda³ na pedagogikê. Studiowa³ pedagogikê specjaln¹, zajmowa³ siê nauczaniem dzieci nies³ysz¹cych. PEDAGOG 'specjalista w zakresie pedagogiki; tak¿e: osoba, która uczy kogoœ i wychowuje, maj¹c odpowied- 572 PEDANTERIA PEEP SHOW ni¹ wiedzê i talent': Otrzyma³ dyplom pedagoga. Ich matka by³a œwietnym pedagogiem. PEDAGOGICZNY l. 'zwi¹zany z pedagogik¹; tak¿e: zgodny z jej zasadami, taki, który kszta³ci i wychowuje': Doœwiadczenie pedagogiczne. Praca pedagogiczna. Jego wypowiedŸ, ¿e nie warto siê uczyæ, bo w ¿yciu o sukcesie nie decyduje nauka i praca, ale uk³ady i spryt, oceniono jako bardzo niepedagogiczn¹. 2. 'zwi¹zany z kszta³ceniem w zakresie pedagogiki': Studia pedagogiczne. Wydzia³ pedagogiczny. PEDAGOGIZACJA l. 'wi¹zanie czegoœ z pedagogik¹, zw³aszcza nadawanie studiom w szko³ach wy¿szych charakteru pedagogicznego, nauczycielskiego': W latach 80. nast¹pi³a pedagogizacja wielu kierunków studiów humanistycznych, obecnie otwiera siê na nich tak¿e inne specjalnoœci, oprócz nauczycielskiej. 2. 'szerzenie wiedzy pedagogicznej w spo³eczeñstwie': Pedagogizacja rodziców i opiekunów. PEDAGOGIZOWAÆ l. 'wi¹zaæ coœ z pedagogik¹': Pedagogizowaæ studia uniwersyteckie. 2. 'szerzyæ wiedzê pedagogiczn¹ w spo³eczeñstwie' gr. paidagógkike PEDANTERIA rzadziej: PEDANTYZM 'przesadna dok³adnoœæ i drobiazgowoœæ w jakiejœ dziedzinie, przesadna dba³oœæ o porz¹dek': Kolegom z redakcji trudno by³o znieœæ jego pedanteriê, cyzelowanie ka¿dego tekstu, rozmyœlanie nad ka¿dym u¿ytym sformu³owaniem i zwrotem. PEDANT 'osoba odznaczaj¹ca siê pedanteri¹': W sprawach domowych jej m¹¿ okaza³ siê doœæ denerwuj¹cym pedantem, wymaga³, by zawsze wszystko by³o idealnie pouk³adane w szafach, a ka¿dy z setek przedmiotów domowych le¿a³ na swoim, wyznaczonym przez niego miejscu