Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
firma Kenneckott-Braden w stosunku do transportów państw, chilijskiej miedzi, dostarczanej Francji. Orzeczenie Trybunału wywołało protest rządu Chile i jednomyślny parlamentu Chile, poparty przez rządy Argentyny, Ekwadoru, Gwatemali, Kolumbii, Meksyku, Peru, Urugwaju i Wenezueli. Rząd Francji zajął przychylne stanowisko w' stosunku do Chile. Rząd Chile wystąpił o rewizję orzeczenia Trybunału Paryskiego, opartego o antyradz. ustawę franc. z okresu blokady ZSRR na początku lat 20-ych. Sprawa została rozstrzygnięta na korzyść Chile w listopadzie 1972. Wg danych Departamentu Stanu USA 1972 w 1961-68 w całym świecie zanotowano 51 przypadków n. mienia firm USA, z czego na obszarze Ameryki Łacińskiej tylko w jednym kraju—na Kubie; w okresie l 11969-1 VI 1971 aż 64 przypadki, z czego już 24 w Ameryce Łacińskiej. Spra- wa n. była przedmiotem sporu na VI specj. sesji Zgr. Og. NZ w związku z p. 4e Deklaracji o ->-Nowym Międzynar. Ładzie Ekonomicznym. J. E. S. FAWCETT Some Foreign Effects of Nalionalization o f Property, „The British Year Book of Int. Law 1950"; E. D. RE Foreign Confiscations In Anglo-American Law. A Study of the „rutę of decisions" principle, Boston 1951; Les effets int. des nationalisation, w: Annuaire de 1'łnstitut de Droit Int. 1951, I; 1952, II; J. SEIDI.-HOHENVEI.DERN Nationati-sation, w: Strupp-Schlochauer WBrterbuch des Volkerrechls, Bd. 2, Berlin 1961, s. 568-570; K. KATZAROY Teoria de la Nacionalización. Mexico 1963, s. 588; L. A. S. AGUAYO La Nacionalización en Amerlca Latina, Mźxico DF 1965, s. 553; J. KONOPKA Międzypaństwowe umowy o odszkodowaniu za znacjonalizowanie mienia cudzoziemców, w: Sprawy Miedzy" nar. nr 4, 1967, s. 63-73; D. SILSKI Nacjonalizacja przemysłu i reformy rolne Ameryki Łac„ PISM Warszawa 1972; Journal of Commerce N. York. 1972. • 2318 NADRENIA (ang. Rhineland, franc. Rhenanie, hiszp. Renania, roś. Rejnskaja żona, niem. Rhein-land), terytorium zachodnioniem., przedmiot międzynar. układów. Postanowieniem Traktatu Wersalskiego (art. 42-44) z 28 VI 1919 Niemcy zostały zobowiązane do całkowitej demilitaryzacji Renu na obszarze Niemiec. Wzbronione było fortyfiko-wanie Renu i utrzymywanie sił zbrojnych „tak na lewym brzegu Renu, jak na brzegu prawym, na zachód od linii, wytkniętej o 50 km na wschód od tej rzeki". Był to obszar graniczący z Francją^ Luksemburgiem i Belgią, o pow. 55512 km2 (ok. 12% terytorium Rzeszy) z ponad 14 min ludności (1936). Część N. Zagłębie -r Ruhry było 1921-23 okupowane przez Francję, celem zabezpieczenia. odszkodowań wojennych. Postanowienia Traktatu Wersalskiego zostały anulowane przez III Rzeszę 7 III 1936 wkroczeniem wojsk hitler. do Nadrenii, na co zareagowała Rada LN 20 III 1936 jednomyślnym stwierdzeniem (przy nieobecności Ekwadoru i wstrzymaniu się od głosu Chile), iż Rzesza pogwałciła art. 43 Traktatu Wersalskiego, Rada LN nie zaproponowała jednak żadnych sankcji, pozostawiając tę sprawę tzw. Mocarstwom Lokameńskim, sygna- tariuszom Traktatów Locarno, 1925, Belgii, Francji, W. Brytanii i Włochom, które 19 III 1936, ogłosiły Memorandum proponujące III Rzeszy rokowania na temat „zmiany statusu Renu". Kanclerz Rzeszy Hitler odrzucił 22 III 1936 wszelkie rokowania, oświadczając, że nie wycofa swych wojsk, co z kolei spowodowało wymianę not m. rządem Francji a W. Brytanią, l IV 1936, o wzajemnej gwarancji przeciwko niesprowokowanej napaści, potwierdzonych Deklaracją Pranc.-Bryt. 26 I 1939. Francja 1945 domagała się umiędzynarodowienia N., uważając, że: „Nadrerisko-wcstfalskic zagłębie po obu stronach Renu stanowi organiczna jednostkę przemysłową, toteż jeśli mówimy 36* 2319 Nafta o Renie jako linii bezpieczeństwa zach. Europy, integrujemy przemysłową część zach. brzegu Renu" (Gen. Ch. de Gaulle 25 11945). Odbiciem sui generis tej idei stała się -r Europejska Wspólnota Węgla i Stali. Keesing Archiv der Gegunwart 1936, s. 247&-80; Współczesna Europa Polityczna. Zbiór dokumentów 1919-1939, oprać.: W. Kulski i M. Potulicki, Warszawa^Kraków 1939; E. Os-MAŃCZYK Niemcy 1945-1950. Daty. fakty, komentarze. Warszawa 1951. • 2319 NAFTA (ang. Petroleum, franc. Petrole, biszp. Petróleo, roś. Nieft'), nazwa jednego z gl. produktów energetycznych, osiąganego przemysłowo z - > ropy naftowej; przedmiot stałej zorganizowanej współpracy międzynar. od 1933 (.-> naftowe kongresy oraz —*• naftowe organizacje mię- dzynar.) oraz konfliktów międzynar., wywoływanych przez konkurencyjne spory międzynar. naftowych kompanii, np. boliwijsko-paragwajski konflikt zbrojny o -»• Grań Chaco w okresie międzywojennym. Zastosowanie „naftowej broni" przez państwa członkowskie OPEC zainicjowały kryzys energetyczny 1973-74. • 2320 NAFTA I GAZ W SYSTEMIE KWPG (ang. Petroleum and gaś in the CMEA system, franc. Petrole et Gaz dans le systeme du CAEM, hiszp. Petróleo y gaś en el sistema del CAME, roś. Nieft' i gaz w sistiemie SEW). Od maja 1956 działa przy RWPG Stała Komisja Przemysłu Na- ftowego i Gazowego, z siedzibą w Bukareszcie, która koordynuje planowanie zapotrzebowania i produkcji n. i g., a także inicjuje rozbudowę nafto- i gazociągów.' W Kompleksowym Programie RWPG, uchwalonym przez XXV Sesję Rady, 29 VII 1971 postanowiono: „rozwijać współpracę zainteresowanych krajów członkowskich RWPG w dziedzinie hardziej intensywnego stopniowego zwiększania własnego wydobycia ropy naftowej i gazu, zwracając specjalną uwagę na rozeznanie i opracowanie złóż ropy naftowej i gazu zalegających na dużych głębokościach i w rejonach akwenów morskich". W tym celu opracowano w 1971-73 odpowiednie przedsięwzięcia, koordynowano badania m.in. metod wydobycia ropy naftowej i gazu z głęb