Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
To samo dotyczy naczyń, w których substancje te były przechowywane. Utrata apetytu Co to Jest • Zmniejszenie apetytu może wynikać z sytuacji konfliktowej (np. pomiędzy dzieckiem a rodzicami) lub innego stresu. • W przypadku niemowląt i małych dzieci bardzo często jest tak, że to tylko rodzicom się wydaje, że dziecko je za mało. Małe dzieci nie muszą być otyłe! Jeżeli są one aktywne i wydają się szczęśliwe, to oznacza, że rozwijają się prawidłowo. • Poważne schorzenia rzadko są przyczyną gorszego apetytu. Zjawisko to jest nader częste u dziewcząt i kobiet do 25 roku życia (lęk przed przytyciem: "tracę linię"). Jak sobie radzić • Nie wolno jeść słodyczy i lodów między posiłkami! Utrata apetytu 211 • Unikać nadmiernego spożywania słodzonych napojów (Coca-Coli, soków owocowych, lemoniady), ponieważ cukier w nich zawarty czyni Cię sytym i później nie jesteś głodny. • Nigdy nie zmuszać dzieci do jedzenia! • Przy karmieniu niemowląt zwracać uwagę na to, aby otwór w smoczku był wystarczająco duży. • Kiedy ogólne samopoczucie jest marne. Kiedy udać się • Kiedy dziecko chudnie, a niemowlę nie przybiera na wadze, do lekarza • Kiedy nastolatek bardzo szybko chudnie. Niedokrwistość, zaburzenia krążeń Ja i u kłwii|H ia NAlwOdow Niedokrwistość Co to jest • Zmniejszenie liczby krwinek czerwonych czyli erytrocytów (norma: 5 min w l ml krwi) lub obniżenie zawartości barwnika krwi - hemoglobiny (norma: 14 do 16 g w 100 ml krwi), przy prawidłowej liczbie erytrocytów. • Przyczyny: 1. Nadmierna utrata krwi z powodu: - urazów, - zbyt obfitych miesiączek u kobiet, - krwawień hemoroidalnych, - krwotoków z przewodu pokarmowego (z żołądka, jelit). 2. Niedostateczna produkcja hemoglobiny lub krwinek czerwonych z powodu: - niedoboru żelaza (zbyt mało żelaza w pożywieniu), - zaburzeń wchłaniania w jelicie lub wykorzystywania żelaza przez szpik kostny, - zaawansowanej niewydolności nerek, - niedoczynności tarczycy i niedoborów białka, - chorób układu krwiotwórczego (szpik kostny), - niedoboru witaminy 612, miedzi lub witaminy C, - nowotworów złośliwych (rak). 3. Nadmierny rozpad erytrocytów: - przy różnych chorobach wewnętrznych, - przy zatruciach w wyniku działania substancji toksycznych niszczących krwinki czerwone. • Nagła utrata krwi w krótkim czasie powoduje wystąpienie znacznie silniejszych objawów chorobowych niż powolna utrata krwi. • Wszystkie objawy niedokrwistości (anemii) są następstwem zarówno rozcieńczenia krwi, jak też zmniejszonej Krwiak 213 ilości transportowanego przez krew tlenu (niedotlenienie tkanek). Oto te objawy: - bladość skóry - kolor ludzkiej skóry nie zależy wyłącznie od ilości krwi, lecz również od ilości naczyń krwionośnych zlokalizowanych w tkance podskórnej. Dlatego też bladość skóry nie musi oznaczać anemii. Barwę spojówki ocenić można wywijając dolną powiekę. Jeśli przy bladej skórze bogato ukrwiona spojówka jest również blada, przemawia to - z dużym prawdopodobieństwem - za niedokrwistości ą; - łatwe marznięcie nawet w ciepłym otoczeniu; - szybka męczliwość przy niewielkich nawet wysiłkach; uczucie ogólnego osłabienia; - zadyszka wysiłkowa; - szum w uszach, mroczki przed oczami; - potliwość; - szybkie tętno. • Wymienione objawy rzadko występują jednocześnie. Jak sobie radzić • Jeśli wystąpi przynajmniej kilka z nich, należy myśleć o niedokrwistości jako o ich przyczynie. • Dbać o to, aby dieta była pełnowartościowa. Odżywiać się regularnie! • Ponieważ najczęstszą przyczyną anemii jest niedobór żelaza, pomocne jest stosowanie preparatów zawierających ten pierwiastek (patrz str. 323). • Przy podejrzeniu niedokrwistości. Kiedy udać się • Kiedy skóra i spojówki są uderzająco blade oraz kiedy do lekarza szybko występuje zmęczenie i zadyszka. • Kiedy miesiączki u kobiet są zbyt obfite. Krwiak Następstwo wynaczynienia krwi poza żyłę lub tętnicę do Co to jest tkanek otaczających. Tworzy się w ten sposób pozanaczy-niowy - większy lub mniejszy - zbiornik krwi. 214 Nadciśnienie tętnicze Jak sobie radzić Kiedy udać się do lekarza • Skóra nad krwiakiem jest początkowo niebieskawa, po pewnym czasie nabiera odcienia brunatnawego i wreszcie - żółtego. W zależności od ilości wynaczynionej krwi i rozległości objawy krwiaka ustępują mniej więcej po dwóch tygodniach. • Krwiak powstaje: - pod wpływem urazu, - spontanicznie (zaburzenia krzepnięcia krwi, uszkodzenie naczyń). • Stosować zimne okłady. • Ulgę przynoszą leki stosowane zewnętrznie przy bólach mięśniowo-stawowych (patrz str. 304). • Jeśli krwiak jest bardzo rozległy (niezależnie od jego przyczyny). • Jeśli objawem towarzyszącym jest znaczny obrzęk i wyraźne uczucie stwardnienia tkanki w okolicy krwiaka. • Przy podejrzeniu złamania kości (nienaturalne ułożenie ręki lub nogi, bardzo silny ból przy ruchach kończyny). • Kiedy krwiak pojawia się dopiero po upływie dwóch -trzech dni od urazu (tak bywa przy złamaniach kości). • Jeśli istnieje skłonność do częstego występowania krwiaków bez wyraźnej przyczyny. Nadciśnienie tętnicze Co to jest • Trwale utrzymujące się wartości ciśnienia skurczowego ("górnego") powyżej 160 mmHg (słupa rtęci) oraz ciśnienia rozkurczowego ("dolnego") powyżej 95 mmHg. • Jeśli ciśnienie skurczowe waha się pomiędzy 140 i 160 mmHg mówimy o nadciśnieniu "łagodnym". Uwaga! Nie znaczy to wcale, że ciśnienie skurczowe nieco wyższe od 160 mmHg jest nadciśnieniem "złośliwym"