Przypadek rtr 1I Ch�opiec lat 6;0...

W rodzinie matki dominuje lewor�czno��. Nauczycielka przedszkola skierowa�a dziecko na konsultacje do psychologa. Rozw�j umys�owy w normie. Lewostronno��: dominacja lewej r�ki, oka, nogi. Sprawno�� r�ki prawej na poziomie 6;0 lat, r�ki lewej 7;6 lat. Zalecono pozostawienie dziecka przy lewej r�ce oraz �wiczenia graficzne usprawniaj�ce t� r�k�. Ch�opiec po pokonaniu trudno�ci technicznych, zwi�zanych z pisaniem lew� r�k�, ju� w drugim p�roczu I klasy zacz�� pisa� szybko i �adnie. Ch�opiec nie wstydzi si� swojej lewor�czno�ci, lecz jest dumny, �e potrafi to, czego nikt inny w klasie nie umie. Cz�sto popisuje si� przed kolegami swymi mo�liwo�ciami. Pn"ypadek nr 12 Ch�opiec lat 6;7. Od najwcze�niejszego okresu obserwowano u dziecka sk�onno�� do pos�ugiwania si� lew� r�k�. Ojciec, wbrew wskazaniom nauczycielki przedszkola i protestom dziecka, usi�owa� przyucza� je do rysowania praw� r�k� (m.in. banda�owa� dziecku lew� r�k�). Uwa�a, �e "chcie� to m�c". Jest sportowcem, pochodzi ze wsi. Sam o w�asnych si�ach doszed� do tego, czym jest teraz. Podobnie jak �ona jest lewor�czny, obydwoje jednak pisz� praw� r�k�. Dziadkowie tak�e lewor�czni (zar�wno ze strony matki jak i ojca). Ojciec wchodz�c do gabinetu wskaza� na syna: "Prosz� pani, to jest typowy ma�kut". Ch�opiec opu�ci� g�ow�, schowa� j� w ramiona i zgarbi� si�. Badanie psychologiczne wykaza�o siln� lateralizacj� lewostronn�. Gdy wyja�niono ojcu, �e ch�opiec powinien pisa� lew� r�k�, zapyta�, co si� stanie z r�k� praw�, je�eli nie b�dzie �wiczona. Wyja�nienie, �e r�ka b�dzie nadal sprawna (wsp�dzia�a w wi�kszo�ci zaj�� z r�k� dominuj�c�), nie przekona�o ojca. Wyja�ni�, �e dziecko zupe�nie nie u�ywa prawej r�ki, je�li si� go nie pilnuje, "(...) nawet na spacerze to go obserwuj�, Idzie i tylko lew� r�k� macha. Dopiero j;~lc Icr.:~, i.~~~;. to zacznie rusza� drug�". Zalecono pisanie lew� r�k�. Ojcic~u m~~ n.~ ,n niezadowolenia. Dziecko ponownie zg�osi�o si� do poradni mc 1 � ~c~ ; , i i n .. II klasy, poniewa� zacz�o si� j�ka�. Ca�y rok �wicze� nie wysl.cr~ avl, aby nauczy�o si� pisa� praw� r�k�. Wychowawczyni tak�e prc5k>c�v;cl:~ ch�opca przestawi�. Gdy zauwa�y�a, �e pisze lew� r�k� wyprowacl~.;,ln go na �rodek klasy m�wi�c: "A teraz wszystkie dzieci si� �miej�: trry~, cztery (...)". Za brzydkie pismo systematycznie obni�a�a mu oceny. Od II klasy ch�opiec podj�� ponownie nauk� pisania, tym razem r4k� Iew�. Przypadek nr 13 Ch�opiec lat 7;2. Por�d po�ladkowy, przed�u�ony (14 godz.) z powodu nieprawid�owego u�o�enia p�odu. Dziecko urodzone z p�powin� olcrc~con� wok� szyi. Zamartwica sina. Wybroczyny krwawe na sk�rzo g�owy. Lekarz stwierdzi� niedow�ad prawostronny. Dziecko by�o przez wiele lat rehabilitowane w klinice neurologicznej. Obecnie jest w klasie I. Niedow�ad zaznacza si� jedynie pod postaci� dyskretnych objaw�w: lekko poci�ga praw� nag�, mniej sprawna prawa r�ka, s�aba koordynacja ruch�w obu r�k. Dziecko zmuszane pisze praw� r�k�. Ma trudno�ci z prawid�owym utrzymaniem pi�ra, brzydko pisze i rysuje. Zeszyty brudne, "o�le uszy". Nauczycielka od pocz�tku roku systematycznie wpisuje ch�opcu uwagi do zeszytu i obni�a oceny ze wzgl�du na brzydki charakter pisma. Zaleci�a, aby dziecko pisa�o zwyk�� stal�wk� ("ja mu ju� wyrobi� charakter"). K�opoty znacznie powi�kszy�y si�, dziecko robi du�o kleks�w, zdziera stal�wk� papier, nie potrafi ustawi� jej pod odpowiednim k�tem. Ch�opiec ostatnio zacz�� moczy� si� w nocy. Matce o�wiadczy�, �e wi�cej nie p�jdzie do szko�y. Badanie psychologiczne wykaza�o prawid�owy rozw�j umys�owy dziecka. Sprawno�� motoryczna prawej r�ki poni�ej 6 r.�. Przypadek nr 14 Ch�opiec Iat 3;10. Wychowywany dotychczas przez matk� b�d�c� na be�p�atnym urlopie macierzy�skim. Matka zg�osi�a dziecko do poradni ze wzgl�du na silnie negatywistyczne reakcje dziecka wobec obcych os�b. Dziecko' jest niesamodzielne, zdejmuje jedynie niekt�re cz�ci garderoby, ubiera si� przy pomocy osoby drugiej. Nie za�atwia samodzielnie potrzeb fizjologicznych. Karmiony jest rozdrobnionym pokarmem (;,on gryzie tylko bananki"). Ch�opiec nie p4trafi bawi� si� sam, 254 255 nieustannie nalega, by matka bawi�a si� z nim. Najcz�ciej ogl�da telewizj�. Zdaniem matki nie potrafi zasn�� bez w��czanego telewizora. Podczas badania psychologicznego reaguje negatywizmem, ca�� godzin� stoi w korytarzu, nie chce wej�� do gabinetu. W trakcie kolejnych kontakt�w, na propozycj�, �eby ubra� si� przed wyj�ciem, siada na krze�le, wyci�ga przed siebie r�ce i nogi. Nieruchomieje w oczekiwaniu, �e b�dzie ubierany. Na polecenie wk�ada - po raz pierwszy w �yciu samodzielnie - czapk�. �le w�o�ona zakrywa mu oczy, lecz ch�opiec stoi bezradnie, ze spuszczonymi r�kami. Podj�to terapi� pedagogiczn� dziecka i pedagogizacj� rodzic�w. Przypadek nr 15 Ch�opiec lat 14;0. Rozwija� si� prawid�owo, uczy� si� dobrze, uprawia� wiele sport�w, przejawia� rozmaite zainteresowania. Gdy pewnego razu wraca� z jazdy konnej, ko� po�lizgn�� si� na zboczu i uderzy� go kopytem w g�ow�. Stwierdzono otwarte z�amanie czaszki i mechaniczne zniszczenie tkanki m�zgowej okolicy skroni lewej p�kuli. Ch�opiec pozostawa� nieprzytomny przez okres oko�o 4 tygodni. Badany w 2 miesi�ce po wypadku wykazywa� powa�ne zaburzenia funkcji intelektualnych: zaburzenia mowy zwi�zane � ust�puj�c� afazj� (np. nie pami�ta� wielu nazw, u�ywa� je nieadekwatnie), nie potrafi� wykona� najprostszych dzia�a� matematycznych (dodawania, odejmowania), nie pami�ta� �adnego wiersza ani piosenki. Czyta� z trudem, opuszczaj�c wyrazy i ca�e wiersze, gubi�c si� w tek�cie. Stwierdzono powa�ne zaburzenia w pisaniu ze s�uchu i ze wzoru. Sprawno�� intelektualna wed�ug Skali Inteligencji D. Wechslera na poziomie upo�ledzenia w stopniu umiarkowanym (L1. = 51). Wyniki testu wskaza�y na uszkodzenie c.u.n