Sec/ idea...

t;ni!'k;! aicaioryczna jest bardziej sugestywna co do Ibrmy, mniej co do szczegoiów: ^i-!.i:/i.ma /asada jest tu ramowo przewidziany uk³ad elementów. W obu iech'iii'ai:!i iii',,i!!entem wyjœciowym jest rysunek. Sugestie p³yn¹ce z '-ysiinku ir.og;; byæ ró¿ne, psy'. i\\ri dzia³a tu zasada nastêpuj¹ca: im bogatszy jest obraz graficzny danci n.i.i/y! • '.) i;, wiêcej sugestii 'no¿e on wytworzyæ, im prostszy jest obraz {yrn silniej musi dz!aiac zasada ekwiwalencji. wieloznacznego traktowania elementów graficznych. Obok .Li.ifiki ekwiwalentnej i aleatorycznej powsta³ w ostatnich kilkunastu latach ki;'"'.,,k. który mo¿na by okreœliæ mianem grafiki akcyjnej. Muzyka iesi tu zaplanowa³',] ;.i.kcJ-;i. grafika zaœ planem akcji. Nowa grafika ma •w tym wypadku sens p/n-- '.\.^'i..s/y. im b;i.rd.'ie) w grê wchodzi akcja meta muzyczna, tj. taka, w której eleiiicnla!i;i i-;i!.z,.c/''ivmi s;, me tylko dŸwiêki, ale ' gesty, ruchy, materia³ Ibnclyczny czy teksi 654. Mikrotonowosæ Odrêbny kierunek poszukiwañ przyjêli Kompozytorzy, k;i'i/.'i '.i cc! s\^ój upatrzyli podzia³ materia³u dŸwiêkowego na cz¹stki niniejs/e iii.' p.ih, "i ^.'ile nukrotonowe znane 54 w muzyce pozaeuropejskiej, w muzyce europci-i-i^ pod;/i;ii oktawy na 12 równoprawnych dŸwiêk ów by! procesen) irwaj¹cyifikilkirA ;e'k •,'>..',. Materia) muzyczny sk³ada³ siê przez d³ugie lala z ca³ych tonów i pó³tonów. Doi.i."!'., ;'.>;: 1:1 '.v^ tworzy ta nowa sytuacjê: wszystkie 12 dŸwiêków w oktawie, inaczej iiio\» ia.. ik;-,/vstkic pó³tonowe stopnie skali sta³y siê jednakowo wa¿ne. Niemmei jednak i ^i-'^ ohc'wiazywa! podziai skali na nie wiêcej ni¿ 12 czêœci. Dopiero mikrotonowosc ;;.iuv'iiwi!;i podzia³ skali na 24, 36 czy nawet wiêcej tonów. Ten podzia³ jest oczywiœcie :.-;ii.;;/n.y. ale samo zainteresowanie inikrotonowoœci¹ jest tak naturalne, jak natu,iiln,i '',>•.-,{ wszelka inwencja w zakresie uk³adu tworzywa muzycznego. Mikrofonowe ^ich,' ioi';alne) dyspozycji materia³owej maj¹ w³asn¹, d³uga historiê, siêgaj¹ca a¿ po !';!cv,c XVI w (podzia³ ca³ego tonu na 5 czêœci -- Nicoia Yicentino). Pod koniec libie^cgo .•,'iiilecia, a dos³ownie w ostatnim jego dziesiêcioleciu napotykamy wyia¿n'c '•k.y.-.laSi/.owalie tendencje poszukiwawcze w tym kierunku (próby K. A. Eiitza. C'h. S'l:'; o'a¿ jego ojca. który rów nie¿ lubi³ eksperymentowaæ w zakresie drobnych odcieni i 'iiei \\.nowych, paleni na fortepian æwierætonowy G. A. Behrensa-Senegaidena, tzw. 'omi.;,) i 3 J uliana Can-illo, który przez d³ugie lala by³ propagatorem i autorem muzvki ;. ,1; ; ^-ionowej. K\\'tiri(.'l 'smyczkowy .). H. Fouidsa). Wszystkie te próby mia³y p.:! i.e':;. .libc c/ysto iloœciowe wzbogacenie materia³u dŸwiêkowego, albo wyjœcia po/a ricry.³yc/.iio-harinor.icy.iie konwencje, mo¿na bowiem materia³ æwierætoiiowy trak l •.'•>•. -.^. ^:''.; ;:iko: jako uzupe³nienie materia³u 12 dŸwiêków chromatycznych lub jako p..li'n'i>]a'>\i'.y materia³ 24 ró¿nych dŸwiêków Metoda traktowania æwierætonów i i';..r •..^ciiow w ogóle i;-:ko dope³nienia podstawowego materia³u jest znacznie wczes;,',',.;: ; i'd •:\ sponnianci drugiej metody, bo ju¿ w œredniowieczu niektóre melizmaty zatr¹ca³y o intonacje i-ionowe (podobne œrodki intonacyjne znane s¹ równie¿ muzyce ludowej, na co zwracali uwagê m. in. Manuel dc Falla czy Bela Bartok, oraz muzyce orientalnej - przyk³adem: drobnointerwa³owe struktury w skalach egzotycznych). Jako system technika æwicrc-tonowa pojawia siê dopiero w twórczoœci Aloisa Haby, natomiast pierwszy fortepian æwierætonowy zaprezentowano w Moskwie ju¿ w r. 1864, zaœ pierwsz¹ kompozycj¹ æwieræionow¹ s¹ L'rwi)i'y koncertowe na wiolonczele' i fortepian Richarda H. Steina z r. 1906. 655. Muzykologia jako nauka Muzykologia jest nauk¹ m³od¹. Teoriê i historiê muzyki uprawiano od dawna, czynili to ju¿ i Grecy, i Chiñczycy czy Arabowie, wa¿kie dokonania w zakresie muzykologii bywa³y czêsto dzie³em archeologów, filologów, lekarzy czy teologów, ale muzykologia jako nauka, jako dyscyplina autonomiczna, pojawia siê dopiæ rów XIX wieku. Zaczêto badaæ przesz³oœæ (i teraŸniejszoœæ) stosuj¹c metodê wieloaspektowego ujmowania muzyki, a wiêc nie tylko z punktu widzenia historii czy teorii, ale i akustyki, psychologii i socjologii. Poczê³y ukazywaæ siê pisma naukowe i - - co najcenniejsze - wydania (wraz z komentarzami) zabytków muzyki dawnej. Muzykologia dzisiejsza obejmuje kilkadziesi¹t dyscyplin szczegó³owych, wœród których znajduj¹ siê takie jak nauka o notacji, ikonografia muzyczna, akustyka przestrzenna, psychologia twórczoœci kompozytorskiej czy etnologia muzyczna. Jako dyscyplina uniwersytecka muzykologia pojawi³a siê (najpierw w Austrii i w Niemczech) pod koniec XIX wieku, a w Polsce przed I wojn¹ œwiatow¹. Pierwszym profesorem muzykologii w Polsce byt Zdzis³aw Jachimecki (1882—1953), a obok niego - Adolf Chybiñski (1880—1952). Wychowali oni zastêp uczniów. Do najwybitniejszych muzykologów nale¿¹: Józef Reiss (1879 -—1956), Stefania £obaczewska (1888—1963)