Z...

Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

Landau, J. Tomaszewski Zarys hrsto�i gospodarczej Pblski 1918-1939, Warszawa 1962, s. 91. RS RP 1925/26, s. 212;1927, s. 233. Ct. wg: E. Kwiatkowski Dyspropocje, Warszawa 1931, s.160. Na temat wony celnej: K. J. Blahut Pblsko-niemieckie..., s.104-258. J. Popkiewicz, E Ryszka Prremys� ci�ki G�mego �l�ska w gospodarre Pblski mi�dzywojennej (1922-l939), Opole 1959, s.143. 31 E. Lipi�ski, S. Pszcz�tkowski, I,. Landau, J. Wi�niewski Koniunktura gospodarcza w Polsce 1924-1927, Warszawa 1928, s. 65; uStatystyka PracyH, nr 2/1926; J. Drecki "Bezrobocie...", s. 379. Z. Karpi�ski Bank PoLrki, s. 27-28. A. Krzy�anowski Dwaprogramynan.sowe, Krak�w 1927, s. 28; W Grab- ski Dwa lata..., s.160 nn. W Pob�g-Malinowski Najnowsza..., t. II, s. 468. J. Pi�sudski Pisma zbiorowe, t. VIII, s. 248. 212 ANDRZEJ ALBERT s M. Rataj Pami�miki, s. 320. 3' A. Pr�chnik Pierwsze..., s. 212-213. P Q J. Zdziechowski O ieni dzu i bud�ecie, Warszawa 1926, s. 9-11; J. Drec- ki " Bezrobocie...", s. 379. Annuaire de Statistique du Ministere des Finances, Warszawa 1931, s.14 i 388. " J. Pi�sudski Pisma zbiorowe, t. VIII, s. 252 i 257. 4 eRobotnikn 12 V 1926. J. Pi�sudski Prsma zbiorowe, t. VIII, s. 336. M. Rataj Pami�tniki, s. 364-365. V POCZ�TEK RZ�D�W SANACJI 1. PRZEWR�T MAJOWY PI�SUDSKIEGO PRZYGOTOWANIA DO PRZEWROTU. POCZ�TEK AKCJI. STANOWISKO PREZYDENTA I RZ�DU. WSPARCIE DLA ZAMACHOWC�W. REZYGNACJA WOJCIECHOWSKIEGO I WITOSA. POWSTANIE RZ�DU BARTLA. LEGALIZACJA PRZEWROTU. Istniej� przypuszczenia, �e przygotowania do zamachu, maj�- cego przynie�� Pi�sudskiemu w�adz� nad wojskiem i ca�ym pa�s- twem, zosta�y zapocz�tkowane ju� na jesieni 1925 r. Cz�onkowie PPS, byli legioni�ci i POW-iacy prowadzili w�wczas intensywn� kampani� pod has�em przeciwstawienia si� przewrotowi endec- kiemu. W akcji tej przewodzili zwi�zani blisko z marsza�kiem: J�drzej Moraczewski, Rajmund Jaworowski i Marian MaGnow- ski. W niekt�rych stronnictwach lewicy sejmowej zwolennicy Pi�- sudskiego grupowali przychylne mu si�y. Du�� rol� odegrali tu: Bogus�aw Miedzi�ski i Marian Zyndram-Ko�cia�kowski w PSL Wyzwolenie" oraz Kazimierz Bartel w Klubie Pracy. Konspira- cyjne przygotowania w wojsku prowadzili mi�dzy innymi: gen. Gus- taw Orlicz-Dreszer i pu�kownicy: J�zef Beck, Adam Koc, Alek- sander Prystor i Walery S�awek. Dzi�ki temu, �e Pi�sudski zacho- wa� sobie jako ostatni� funkcj� cz�onkostwo w gremium przyzna- j�cym ordery i odznaczenia wojskowe, m�g� on na bie��co kontak- towa� si� z do�� liczn� grup� swych zwolennik�w w armii. Po przesuni�ciach personalnych, dokonanych w wojsku na wiosn� 214 ANDRZEj ALBERT 1926 r. przez gen. Lucjana �eligowskiego, cz�� wiernych marsza- �kowi oficer�w znalaz�a si� na eksponowanych stanowiskach. Pi�- sudski m�g� w�wczas liczy� na poparcie dow�dztwa OK w Grod- nie, Warszawie, Brze�ciu, Lublinie i �odzi. Sam Pi�sudski do�� cz�sto zabiera� g�os w sprawach pa�stwo- wych, udzielaj�c wywiad�w, w kt�rych nie przebieraj�c w s�owach krytykowa� niewygodnych dla siebie genera��w i polityk�w. Anty- endeckie nastawienie marsza�ka rozumiano na lewicy jako dow�d poparcia z jego strony. Tymczasem w rozmowach poufnych Pi�- sudski podkre�la�, �e nie chce si� wi�za� ani z lewic�, ani z prawi- c�, gdy� szuka mo�liwo�ci skonsolidowania ca�ego narodu w pra- cy pa�stwowej. W tym celu ju� w�wczas prowadzi� rozmowy z ko- �ami ziemia�skimi i bur�uazj� staraj�c si� rozwia� mit cz�owieka lewicy, jaki do niego przylgn��. Ataki Pi�sudskiego odpowiada�y te� nastrojom du�ej cz�ci opinii publicznej, kt�ra ch�tnie s�u- cha�a rewelacji o sprawie �yrardowskiej czy dojlidzkiej oraz po- twierdzenia swych niepokoj�w co do fatalnego stanu gospodarki. Akcja propagandowa marsza�ka dotyka�a tak�e problemu, kt�ry podlega� powszechnej krytyce - niesprawno�ci polskiego par- lamentaryzmu, "sejmokracji" i niesta�o�ci rz�d�w. Pi�sudczycy znajdowali tu zrozumienie w�r�d du�ej cz�ci lewicy i cent- rum, dla kt�rych has�a wzmocnienia w�adzy centralnej g�oszone przez endecj� brzmia�y niebezpiecznie. Na decyzj� Pi�sudskie- go mia�a te� wp�yw sytuacja mi�dzynarodowa Polski, narzu- caj�ca wr�cz pa�stwu konieczno�� stabilnej polityki zagranicznej, niezale�nej od zmiennych konfiguracji parlamentarnych. W wa- runkach potencjalnego zagro�enia kraju ze wschodu i z zacho- du sprawa ta nabiera�a szczeg�lnego znaczenia. Pi�sudski opiera� si� tu na za�o�eniu, �e reasekuracja sojuszu z Francj� mo�liwa jest przez zbli�enie z Angli� i popraw� stosunk�w z s�siadami. Zwraca� jednak wi�ksz� ni� dot�d uwag� na niebezpiecze�stwo radzieckie. Przygotowania do przewrotu wesz�y w faz� decyduj�c� w mo- mencie kruszenia si� koalicji, b�d�cej podstaw� rz�du Skrzy�s- kiego.18 IV 1926 r. gen. Orlicz-Dreszer wyda� rozkaz postawienia w stan gotowo�ci oddzia��w przeznaczonych dla marsza�ka w ra- zie zamieszek. Gen. �eligowski poleci� te� zgromadzi� na 10 V specjalnie dobrane oddzia�y wojskowe na poligonie w Remberto- wie, w bezpo�rednim s�siedztwie Sulej�wka, pod pozorem prze- prowadzenia �wicze�. Pe�ni�cy obowi�zki szefa Sztabu General- __ POCZ�TEK RZ�D�W SANACji 215 __ nego gen. Edmund Kessler bezskutecznie protestowa� przeciw tym posuni�ciom.' 11 V 1926 r. po po�udniu rozesz�y si� w Warszawie pog�oski o skonfiskowaniu wywiadu Pi�sudskiego w niekt�rych pismach. Zwolennicy marsza�ka rozprzestrzeniali te� plotk� o ostrzelaniu jego willi oraz o zamiarze rz�du aresztowania Pi�sudskiego. W sto- licy demonstrowa�y kierowane przez p�k. Boles�awa Wieniaw�- -D�ugoszowskiego grupy oficer�w i m�odzie�y. W kawiarniach na- k�aniano do grania legionowego hymnu Pierwsza Brygada. Rzu- cano ulotki i wznoszono okrzyki: "Niech �yje W�dz Naczelny J�- zef Pi�sudski" oraz "Nie damy rozkrada� Polski". W nocy do Rembertowa przyby� nagle z Mi�ska Mazowieckiego 7

Z...

Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

Wątki