Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
Tandem infirmitate gravatur et Deo omnipotenti, quem semper pre omnibus amavit, coniungitur. In cuius amore ac 48 Szymon S³upnik, œwiêty syryjski z V wieku, który umartwia³ si¹ w ten osobliwy sposób. 49 Breviarium Romanum, 11 Nov., Ad laudes Antiphona, ed. 5, Ratis- bonae 1926, Pars autumnalis, p. 667. 50 Tzn. w Brewiarzu loc. cit: Martinus hic pauper et modicus, caelum dives ingreditur, hymnis caelestibus honoratur. 51 Tzn. duszy i cia³a. — 52 Mnich z klasztoru œw. Jana w Magdeburgu. jego czcigodnej ciotce, ksieni Matyldzie 53; tote¿ otrzyma³ od nich na w³asnoœæ beneficjum, które dzier¿y³ we w³oœci Salbke54. S³u- ¿y³ tak¿e arcybiskupowi Adalbertowi 55 i jego nastêpcom a¿ do Ge- rona i godn¹ dosta³ od nich za to nagrodê. Choroba powali³a go w koñcu i po³¹czy³a z Bogiem wszechmog¹cym, którego zawsze mi³owa³ nade wszystko. Z mi³oœci do Niego i dla Jego chwa³y wy- budowa³ koœció³ w wymienionej wy¿ej posiad³oœci i mnie niegodnego przyzwa³, bym go poœwiêci³. Przed t¹ ceremoni¹ okaza³ mi — po- dobnie, jak to czyni³ by³ wobec innych swoich spowiedników — d³ugi zwój ksiêgi, w którym zapisywa³ swoje grzechy, d j¹³ md go czytaæ z p³aczem, po czym na klêczkach prosi³ mnie o rozgrzeszenie. Wzi¹³em od niego ten zwój i z mocy udzielonej mi w³adzy Bo¿e] udzieli³em mu odpuszczenia grzechów. Kiedy tego¿ dnia, to jest 17 marca, w rocznicê urodzin jego ojca, dokonywa³em poœwiêcenia rzeczonego koœcio³a, po³o¿y³em zwój na relikwiarzu wype³nionym szcz¹tkami œwiêtych, aby za ich usilnym wstawiennictwem uzyskaæ dla spowiadaj¹cego siê tak szczerze zupe³ne przebaczenie i uprag- nione zmazanie win jego. Nigdy jeszcze nie widzia³em ani nie s³y- sza³em, by ktoœ uczyni³ coœ podobnego, poniewa¿ jednak obawia- ³em siê, i¿ sam z moj¹ s³aboœci¹ nic mu nie pomogê, przeto uciek³em siê pod opiekê œwiêtych orêdowników. Po tej spowiedzi ¿y³ jeszcze czcigodny ojciec trzynaœcie tygodni i w dniu 17 maja uzysKal ze œmierci¹ po¿¹dane rozgrzeszenie. 11 (8). Jako przyk³ad naœladowania godny przytoczê jeszcze pe- wien czyn znamienity pobo¿nego opata Alkfera56. Mia³ on, prócz wielu cnót, ten zwyczaj, ¿e imiê swe wypisywa³ na ka¿dym o³tarzu, a kiedy mszê œwiêt¹ œpiewa³, tak rzewnymi zalewa³ siê ³zami, ¿e wiêksza czêœæ korpora³u57 by³a mokra Wierzy³ bowiem, ¿e, jak g³osi Pismo œwiête, „³zy z serca za grzechy nasze wylane nie tylko prosz¹ o przebaczenie boskie, lecz takie to przebaczenie uzyskuj¹" 58. Aby zaœ móc tym ³atwiej prosiæ dla siebie o ³askê niebiesk¹, mi³o- sierdzie okazywa³ wszystkim swym winowajcom. Biada mi, niegodnemu kap³anowi, i¿ nie potrafi³em dorównaæ pod ¿adnym wzglêdem wymienionym wy¿ej braciom! Czyta³em i wi- dzia³em niejednokrotnie przyk³ady wielu cnotliwych ludzi, lecz nie wzi¹³em ich sobie do serca. Dobrowolnie i bez wiêkszego oporu ule- ga³em ró¿nym pokusom, którym powinienem by³ stawiæ czo³o. Tym, którym pomóc by³o moim obowi¹zkiem, wiêcej, niestety szkodzi³em, a wystêpki swoje trzyma³em zawsze w tajemnicy, jakby to by³ jakiœ skarb zaklêty i najdro¿szy. 12. Nie trzeba, czytelniku lub drogi mój nastêpco59, byœ s¹dzi³ o mej dzia³alnoœci na podstawie opinii zmiennego gminu60, lecz venerando honore aecclesdam in acquisita proprietate predicta con- struxit et hanc ad benedicendam me indignum vocavit. Ante cuius consecrationem volumen longum f acinoribus suis inscriptum äc prius caeteris confessoribus suis ostensum mihi aperuit et coram me ge- mens legit et a me supplex indulgentiam postulavit. Hanc epi- stolam sumpsi et absolutionem commissi divina potestate huic feci; cumque eodem die, id est XVI. Kal. Aprilis, quia tunc erat annua dies sui patris, predictam consecrarem aecclesiam, supra buxidem reliquiis sanctorum refertam prenominatum posui breviarium, ut eorum assiduo interventu vera flebiliter confitenti remissio fieret et diu optata abolioio. Hoc numquam vidi aliquem fecisse vel audivi; set quia infirmitatem meam huic nil prodesse timui, ad sanctos in- tercessores confugi. Post hec vixit pater venerabilis tredecim ebdo- madas, XVI. Kal. Iunii exoptans resolvi. 11. (8.) Insuper pii abbatis Alfkeri quandam accionem egreiam in exemplum imitabile profero. Hic preter caeteras virtutes suas hoc in usu habuit, quod nomen suum super altare quodlibet scripsit; et dum ipse missam caneret, in' tantum flevit, ut maxima corporalis pars humectaretur, nil hesitans, quod, sicut scriptum est, lacrimae pro peccatis cordetenus effusae divinam non modo poscunt veniam, set etiam inpetrant; et ut eo liberius caeleste suffragium inplorare sibi valuisset, cunctis debdtoribus suis misericors fuit. Heu mihi in- digno sacerdoti, Hos predictos fratres qui in nullo umquam assecutus fui! * Bonorum exempla multorum legi ac persepe vidi, Sed menti meae haec non apposui; Temptationibus variis, quibus resistere de- bui, Voluntarie ac non fortiter reluctando succubui; Quibus pro- desse debui, pro dolor! plus nocui Et ut optimi archanum thesauri crimen meum semper celavi. * Od tego miejsca a¿ do po³owy rozdzia³u 13 kronikarz pos³uguje siê rymowan¹ .proz¹, podobnie jak to czyni w niektórych dalszych roz- dzia³ach. 53 Ksieni w Kwedlinburgu i patricia, która w 998 roku zastêpowa³a cesarza w Niemczech. Por. III, 25; IV, 41—43. — 54 Nad £ab¹, miêdzy Magdeburgiem i Frohse. — 55 Pierwszy arcybiskup magdeburski, 968—981. 56 Opat klasztoru œw. Jana na Górze w Magdeburgu, 1005—1009. 57 Ma³y obrus, na którym podczas mszy œw. le¿y hostia. — 58 Para- fraza ze s³ów Ks. Judyty, R. 8, 14. — 59 Ca³y ten rozdzia³ brzmi jak testament. — 60 Znamienn¹ dla klasowej postawy Thietmara jest jego pogarda dla t³umu, czyli tych wszystkich, którzy nie nale¿eli do jego uprzywilejowanej klasy. raczej, gdy od tak dawna grzechem ju¿ cuchnê, ratuj mnie zba- wiennym lekarstwem modlitwy i ja³mu¿ny oraz wyrwij mnie z pa- szczêki ¿ar³ocznego wilka, który mnie rozszarpuje