Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
Był nim bankier Francesco Paravicini, wywodzący się z rodu zaprzyjaźnionego z Odescalchimi. Paravicini był prawdziwym człowiekiem interesów, prowadził wiele spraw przyszłego papieża, takich jak pobieranie czynszów, odbieranie pieniędzy przysłanych do Rzymu przez krewnych czy udzielanie kredytów. W 1640 roku na polecenie Carla Odescalchiego Paravicini kupił dwie kancelarie prałackie i jedną prezydenturę (za 12 000 skudów) na rzecz Benedetta, otwierając mu za pieniądze, jak to było wówczas w zwyczaju, dostęp do hierarchii kościelnej. Ród Paravicinich cieszył się zatem całkowitym zaufaniem Odescalchich. Zaledwie kardynał Benedetto został papieżem, mianował Giovanniego Antonia i Filippa Paravicinich tajnymi skarbnikami i generalnymi płatnikami kamery apostolskiej, upoważnionymi do wszelkiego rodzaju płatności zleconych przez Stolicę Apostolską i papieża. Innocenty XI zniósł jednocześnie urząd płatnika papieskich poselstw w Forli, Ferrarze, Rawennie, Bolonii i Awinionie, choć nie wiadomo dlaczego urząd ten był później przypisywany Paravicinim. Czy warto było powierzyć Paravicinim (Archiwum Państwowe w Rzymie, Camerale 1 - Chirografi, tomy 169, 237 i 239, 10 października 1676 i 12 czerwca 1667, oraz Carteggio del Tesoriere generale della Reverenda camera apostolica, lata 1673-1716. Zob. także C. Nardi, I Registri delpagatorato delle soldatesche e del Tesorieri della legazione di Arignone e del contado vena- issino nell Archivio di Stato di Roma, Rzym 1995), zamieszkałym w Rzymie, zadanie w dalekim Awinionie, gdzie generalny płatnik zajmował się jedynie rutynowymi wydatkami pałacu apostolskiego i wojska? Ciekawe, że po śmierci Innocentego XI i zakończeniu okupacji francuskiej w Prowansji urząd płatnika Awinionu został ponownie przyznany Pietrowi Del Bianco, którego ród sprawował go przez wiele lat. O dużym zaufaniu papieża do Giovanniego Antonia i Filippa Paravicinich świadczy kilka faktów. Pieniądze Stolicy Apostolskiej, które mieli otrzymać nuncjusze Wiednia i Warszawy na prowadzenie wojny z Turkami, trafiły najpierw na giełdy w Ulm, Innsbrucku i Amsterdamu, dokąd dostarczyli je zaufani pośrednicy papieża w osobach znanego nam Rezzonica i braci Paravicinich. Czy dwaj ostatni nie byli idealnymi pośrednikami przy spłacie długu ze strony Wilhelma Orańskiego (Zbiory Odescalchich, XXII A13, str. 440)? Słowa pana Saint Clementa i Beaucastela, które przytoczył monsinior Cenci, pozwalają przypuszczać, że przy zwrocie długów zaciągniętych u rodziny papieża poddanym księcia Orańskiego narzucono coś w rodzaju Odescalchi tax. Najbezpieczniej było zwrócić pieniądze w miejscu niezbyt oddalonym od księstwa, na przykład w pobliżu Awinionu, który leżał w kompetencjach zaufanych Paravicinich. Skarbnik Wilhelma mógł przekazać weksle pośrednikowi papieża w jakiejś prowansalskiej wsi, bez konieczności korzystania z podstawionych osób, kont bankowych, międzynarodowych powiązań. Dokumenty nie do zdobycia W celu potwierdzenia tej hipotezy zajrzałem do dokumentów przechowywanych w awiniońskim dziale Archiwum Państwowego w Rzymie. Wynika z nich, że kiedy Paravicini zostali mianowani płatnikami, natychmiast zdobyli kredyt zaufania. Zamiast płacić zainkasowali kilka tysięcy skudów, pochodzących z kompensacji. Niestety, rejestry awiniońskie nie są kompletne, brakuje lat 1682-1687, odpowiadających połowie pontyfikatu Innocentego XI. W rozwianiu wątpliwości mogła pomóc korespondencja zwierzchnika Paravicinich, generalnego skarbnika kamery apostolskiej, ale brakuje listów od roku 1673, kiedy zmarł Carlo Odescalchi, do 1716. Rozwiązanie końcowe Po drugiej wojnie światowej, na kilka lat przed beatyfikacją Innocentego XI, tajne archiwum watykańskie nabyło dokumenty Zarlattiego, czyli zbiory dotyczące rodów Odescalchich i Rezzoniców. Zbiory te powstały w XVIII wieku. Ciekawe byłoby zbadać, czy istniały kiedyś dokumenty poświęcone wzajemnym powiązaniom Benedetta Odescalchiego, jego brata Carla i ich reprezentanta w Wenecji. Ale tego nigdy się nie dowiemy. Osoby odpowiedzialne za tajne archiwum poinformowały o dziwnych brakach w dokumentacji, z chwilą gdy złożono ją w Watykanie. Znaleziono luźne fascykuły, pozbawione sygnatury (czyli niemożliwe do zidentyfikowania) i umieszczone w nieodpowiednim miejscu. (Zob. S. Pagano, Archivi difamiglie romane e non romane nett Archivio segreto vaticano w: Roma moderna e contemporanea I [wrzesień-grudzień 1993], str. 194 i 229-231. Zagubienie niektórych dokumentów sygnalizuje też V. Salvadori [pod redakcją], I carteggi delle biblioteche lombarde, Mediolan 1986, II 191). Zważywszy na przykład, jaki dał nam Jan Paweł II, który czterdzieści lat temu przeprosił za błędy popełnione w przeszłości przez Kościół, prosząc o przebaczenie, byłoby krokiem w tył zarówno zatajenie, jak i nagrodzenie ciemnych stron pontyfikatu Benedetta Odescalchiego. Być może nadszedł czas, by wyrównać również i ten rachunek. Objaśnienia fragmentów łacińskich s.7 In nomine Domini ( .) adiuvet. W imię Pańskie Ja, Lorenzo Del Fagio, biskup Como, przysięgam wypełnić wiernie i sumiennie powierzone mi zadanie w trakcie procesu kanonizacyjnego papieża, Błogosławionego Innocentego IX, i zachować tajemnicę w tych sprawach, których wyjawienie mogłoby sprowadzić na Błogosławionego podejrzenie winy lub orzeczenie niesławy. Mira sanatio - cudowne uzdrowienie. s. 8 Super mira sanatione - co do cudownego uzdrowienia. Secretum servare aut non? -Zachować tajemnicę czy nie? s. 11 . .,. ?,? : : . Super Virtutibus - co do cnót. s. 12 ? : ? ? ??? ? Secretum ( .) posset - zachować tajemnicę w tych sprawach, których wyjawienie mogłoby sprowadzić na Błogosławionego podejrzenie winy lub orzeczenie niesławy. s. 26 Missa solemnis contra paganos - uroczysta msza w intencji nawrócenia pogan. s. 39 De vegetalibus, de animalibus et de mineralibus, humanae litterae - o roślinach, o zwierzętach i o minerałach, humanistyka. s.5i /;? • - -•? ;? ??? ? ??; ?? ?.;/ Siccae etfrigidae- suche i zimne. Habent detergentem facultatem — mają moc oczyszczenia. • • ? Cor crassatum - otłuszczone serce. Omni imbecillitate et animi deliquio - wszelkiej słabości i omdlałości ducha. s. 66 Indulgeat tibi Deus quidquid peccasti per sensus. - Niech ci Bóg wybaczy wszelkie grzechy dokonane poprzez zmysły. Per istas (