Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
Do organicznie uwarunkowanych zaburzeń osobowości zalicza się m.in.osobowość rzekomopsychopatyczną, osobowość rzekomoupośledzoną, osobowość padaczkową, zespół płata czołowego, zespół zaburzeń osobowości po lobotomii lub leukotomii. Natomiast zaburzeniom osobowości w zespołach po zapaleniu mózgu i po wstrząśnieniu mózgu przyznano oddzielne podkategoriediagnostyczne. Obok danych wskazujących na chorobę, uszkodzenie lub dysfunkcję mózgu rozpoznanie organicznych zaburzeń osobowości wymaga stwierdzenia dwóch lub więcej spośród następujących cech: trwale zmniejszona wytrwałość w realizacji działań celowych, zwłaszcza wymagających nakładu czasu i nie dających natychmiastowej gratyfikacji: zmienione zachowania emocjonalne, charakteryzujące się chwiejnością afektywną, pustą i nieumotwowaną wesołością (np.euforią, nieadekwatnym dowcipkowaniem) z łatwym przechodzeniem do stanu rozdrażnienia, wybuchów złości i gniewu, a niekiedy apatii: ujawnianie bądź realizowanie potrzeb i popędów bez zważania na następstwa i normy społeczne (np.kradzieże, żarłoczne jedzenie, niestosowne propozycje seksualne) : Psychiatria. zmienione zachowania seksualne (hipuseksuwność, zmiana preferencji seksualnych itp) , zaburzenia procesów poznawczych w postaci podejrzliwości, nastawień unjeniuwych Mub nadmiernej koncentracji na pojedynczym, zwykle abstrakcyjnym problemie (np.religia, prawda, fałsz, sprawiedliwość) : sztywność i rozwlekłzić myślenia: lepki"kontakt z otoczeniem. Należy wyraźnie podkreślić, że obok wymienionych cech osobowości, świadczących o uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego, zbraz kliniczny organicznych zaburzeń osobowości może być podobny do wszystkich opisanych pustaci tzw.swcistych zaburzeń osobowości, a szczególnie do osobowości dyssocjalncj. Leczenie. Nie opracowano dotychczas skutecznych metod leczenia osobowzici dyssocjalnej. Nieefektywne okazały się próby leczenia psychofarmakologicznego (neuroleptyki, uankwilizery, uó (pierścieniowe leki przeciwdepresyjne itd.) ani reż terapia litem. Za nieskuteczne uznano elektrowstrząsy i zabiegi psychochirurgiczne. Równie nisko ocenia się powszechnie wyniki różnego rodzaju psychoterapii: mniej więcej na 2-7, 59, aczkolwiek nie brak także nielicznych zbyt entuzjastycznych ocen, sugerujących wyniki w granicach-O-óO'%. Poważne zastrzeżenia nasuwają przede wszystkim wysokie wskaźniki poprawy podawane przez psychoanalityków. Ze szczegółowego przeglądu piśmiennictwa na temat leczenia osobowości dyssocjalnej wynika, że: 1. Psychoterapia indywidualna i/lub grupowa, bez względu na reprezentowany kierunek teoretyczny, stosowana jako jedyna metoda leczenia-a nawet wsparta terapią rodzin-jest nieefektywna. Brak pozytywnych efektów tłumaczy się najczęściej swoistymi cechami tego typu pacjentów (np.niezdolność du uczenia się, brak wglądu, niepostrzeganieswoich zachowań jako zaburzonych, co pozbawia motywacji do terapii) , nietrwałością uzyskanych zmian zachowania się (zachowania ulegają modyfikacji jedynie pod wpływem doraźnych oddziaływań) oraz brakiem przekonania terapeutów cu lu skuteczności stosowanych metod. Znacznie skuteczniejsza okazała się terapia behawioralna, ale nie oparta na metodach modelowania lub rozwiązywania problemów, lecz na prostych technikach warunkowania awersyjnego, a zwłaszcza warunkowania instrumentalnego. Obecnie, na podstawie doświadczeń terapeutycznych i wyników badań prowadzonych w duńskich, angielskich i amerykańskich zakładach karnych, specjalnie przeznaczonych dla jednostek z osobowością dyssocjalną, za najwłaściwszą drogę poszukiwań uważa się opracowywanie długoletnich (-4-b lat) programów reedukacyjno-reszcjalizacyjnych: w tego rodzaju programach powinny znaleźć się rćżnorodne formy terapii grupowej (psychoterapia grupowa, społeczność lecznicza, terapia. pracą, terapia ruchem itp) , stosowane jednocześnie z technikami warunkowania instrumentalnego, w ktćrych rolę wzmocnień pozytywnych pełni manipulacja pewnymi przywilejami: ogromną wagę przywiązuje się do przestrzegania zasad społeczności leczniczej: pozytywne rezultaty reedukacji ocenia się w granicach ZO-4 O'%. Odrębne zagadnienie stanzwi terapia innych pustaci swuistych zaburzeń osobowości