J...

i St. G³owa S. J., Poznañ 1964, s. 91, 71, 74, 75 i 769. Encyklopedia koœcielna ks. M. Nowodworskiego, t. XXVIII, Warszawa 1905, s. 541. •oblematykê teoretyczn¹ zwi¹zan¹ z tym zagadnieniem 'zedstawiamy tu z koniecznoœci w sposób skrótowy; oma-aJ3 J¹ m. in. J. Kuhn, Das Geschichtsproblem der Tole-3 (Autour de Michel Servet et de Sebastien Castellin, 'rtem 1953), oraz Z. Ogonowski, op. cit., s. 5—11 (tam¿e ³adniejsze dane bibliograficzne). 18 Pañ*wo be, stosów 274 Przypisy 5 Pisma polityczne z czasów pierwszego bezkrólewia, wyd. J. Czubek, Kraków 1906, s. 554. 6 P. Skarga, Wzywanie do pokuty (Wybór mów staropolskich, opraæ. B. Nadolski, Wroc³aw 1961, BN S. I, nr 175, s. 246). 7 St. Orzechowski, Quincunx (Polskie dialogi polityczne, Kraków 1919, wyd. J. £oœ, BPP nr 74, s. 194). II. PROBLEM WSPÓ£ISTNIENIA WYZNAÑ 1 St. Kot, Polska rajem dla ¯ydów, piek³em dla ch³opów, niebem dla szlachty, Warszawa 1937, s. 14. 2 T. Grabowski, Piotr Skarga na tle katolickiej literatury religijnej w Polsce wieku XVI; 1536—1612, Kraków 1913, s. 220. 3 Volumina legum, t. I, s. 63—64. 4 L. Winowski, Sprawa stosunku do pogan w polsko-krzy-¿ackim procesie z lat 1412—1414, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wroc³awskiego" 1956, S. A, nr 6. 5 „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne Tow. Naukowego KUL", t. X, z. 3, Lublin 1963, s. 131. 6 J. Tazbir, Reformacja a problem ch³opski w Polsce XVI wieku, Wroc³aw 1953, œ. 97—98. 7 M. Czechowic, Epistomium na Wêdzid³o, bm. 1583, s. 12. 8 Scriptores Rerum Polonicarum, t. XXI, s. 339. 2 S. Bar¹cz, Rys dziejów zakonu kaznodziejskiego w Polsce, Lwów 1861, s. 217. 10 W. Zakrzewski, Powstanie i wzrost reformacji w Polsce, Lipsk 1870, s. 25. 11 M. Bielski, Kronika, wyd. K. J. Turowsk³, Sanok 1856, s. 1093—1094. 12 W³. Konopczyñski, Dzieje Polski nowo¿ytnej, t. I: 1506— 1648, Londyn 1958, s. 30—31. 13 J. Tazbir, Reformacja..., s. 40—41. 14 Z. Wojciechowski, Zygmunt Stary, Warszawa 1946, s. 161. 15 J. Tazbir, Reformacja..., s. 45—46. 16 St. Kot, Ideologia polityczna i spo³eczna Braci Polskich zwanych arianami, Warszawa 1932, s. 11—13. 17 „Odrodzenie i Reformacja w Polsce", t. VII, 1962, s. 34. 18 W. Zakrzewski, op. cit., s. 240. Przypisy 19 Tam¿e, s. 47. 20 Tam¿e, s. 242. 2' K. Hartleb, Jan Zambocki, dworzanin i sekretarz JKM, Warszawa 1937, s. 94. 22 PSB, t. X, s. 458—460 (¿yciorys Jana z KoŸmina pióra H. Ba- rycza). 23 H. Barycz, U kolebki ma³opolskiego ruchu reformacyjnego, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce", t. I, 1956, s. 18. 24 St. Kot, Andrzej Frycz Modrzewski, Kraków 1919, s. 8. 25 £. Górnicki, Dzieje w Koronie Polskiej, opraæ. H. Barycz, Wroc³aw 1950, BN S. I, nr 124, s. 12—13. 26 H. Barycz, Marcin Krowicki, „Reformacja w Polsce", R. III, 1924, s. 24. 27 PSB, t. X, s. 459. 28 H. Barycz, U kolebki..., s. 18. III. SZLACHTA I TEOLOGOWIE 1 W artykule Tolerancja religijna w Polsce zamieszczonym w Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda, t. XXV, Warszawa 1867, s. 333. 2 L. Kubala, Stanis³aw Orzechowski i wp³yw jego na rozwój i upadek reformacji w Polsce, Lwów 1906, s. 22—23. 3 K. Hartleb, Biblioteka Zygmunta Augusta, Lwów 1928, s. 54. 4 Ks. W. Kuczborski, Przestroga przeciw konfederacyi, rok 1569 (Szeœæ broszur politycznych z XVI i pocz¹tku XVII stulecia, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1921, BPP nr 76, s. 83). 5 Relacje nuncjuszów apostolskich o Polsce, wyd. E. Rykaczew-ski, t. I, Berlin 1864, s. 15. 6 J- £ukaszewicz, Wiadomoœæ historyczna o dysydentach w mieœcie Poznaniu XVI i XVII w., Poznañ 1832, s. 38—40. 7 H. Barycz, U kolebki..., s. 25. '• Zakrzewski, op. cit., s. 249. ' H- Barycz, U kolebki..., s. 29. L- Kubala, op. cit, s. 24. IV. O „KLEJNOT SWOBODY WIARY" Briickner, Dzieje kultury polskiej, t. II, Kraków 1931, s. 123. Górnicki, op. cit., s. 42—43. 276 Przypisy 3 Orichoviana, ed. J. Korzeniowski, Cracoviae 1891, BPP nr 19, s. 345. 4 L. Kubala, op. cii., s. 33—34. 5 Relacje nuncjuszów apostolskich, t. I, s. 11—12. 6 J. £ukaszewicz, op. cit., s. 47. 7 W. Zakrzewski, op. cit., s. 85—91. 8 Tam¿e, s. 273. 9 St. Kot, Polacy w Bazylei za czasów Zygmunta Augusta, „Reformacja w Polsce", R. I, 1921, s. 124. 10 Por. St. Bodniak, Sprawa wygnania arian na sejmie w r. 1566, „Reformacja w Polsce", R. V, 1928, s. 52 n. V. TOLERANCJA ROZNOWIERCOW 1 St. Kot, Erazm Otwinowski, poeta-dworzanin i pisarz ró¿no-wierczy, „Reformacja w Polsce", R. VI, 1934, s. 12—13. 2 Tak przynajmniej utrzymuje ariañski historyk reformacji, Stanis³aw Lubieniecki (Historia Reformationis Polonicae, Freistadii 1685, s. 76—78). 3 J. Kochanowski, Dzie³a polskie, opraæ. J. Krzy¿anowski, Warszawa 1960, s. 154. 4 J. Lehmann, Konfesja sandomierska na tle innych konfesji w Polsce XVI wieku, Warszawa 1937, s. 155. 5 W. Urban, Chlopi wobec reformacji w Malopolsce w drugiej po³owie XVI w., Kraków 1959, s. 41—44. 6 J. Tazbir, Reformacja... s. 80. 7 W. Urban, op. cit., s. 142—143. 8 T. Glemma, Stosunki koœcielne w Toruniu w stuleciu XVI i XVII, Toruñ 1934, s. 114. 9 K. Ogier, Dziennik podró¿y do Polski (1635—1636), cz. I, Gdañsk 1950, s. 35 i 37. 10 Diariusz sejmu walnego warszawskiego w r. 1556/7, wyd. St. Bodniak, Kórnik 1939, s. 50. 11 J. Lecler, op. cit,, t. I, s. 287—288. 12 Tam¿e, s. 297—298. 13 A. Briickner, op. cit., t. II, s. 149. 14 Relacje nuncjuszów apostolskich, t. I, s. 192. 15 O. Halecki, Zgoda sandomierska 1570 r., Warszawa 1915> s. 329—330. 16 Tam¿e, s. 394. Przypisy 277 VI. KONFEDERACJA WARSZAWSKA i W. Sobieski, Polska a hugenoci po nocy œw. Bart³omieja, Kraków 1910, s. 11. 3 Voiumina legum, t. II, s. 124. s W. Sobieski, Polska a hugenoci, s. 116—121. 4 St. Kot, Rzeczpospolita Polska w literaturze politycznej Zachodu, Kraków 1919; s. 41—42. s Tam¿e, s. 30—31. 8 J. Lecler, op. cit., t. II, s. 97. 7 Tam¿e, s. 139. 8 W. Sobieski, Si non iurabis, non regnabis, „Reformacja w Polsce", R. II, 1922, s. 58. V Y,, VII. WALKA O REALIZACJÊ UCHWA£ KONFEDERACJI W. Sobieski, „A nie o wiarê", „Reformacja w Polsce", R. V, nr 19, 1928, s. 67. W³. Sobociñski, W sprawie ksi¹¿ki „Reformacja a problem ch³opski w Polsce XVI wieku", „Kwartalnik Historyczny" 1954, nr 2, s. 250. Cyt. wg J. Siemieñskiego, „Rebus" w konfederacji warszawskiej r. 1573, Warszawa 1927, s. 30 — 31. W. Sobieski, Nienawiœæ wyznaniowa t³umów za rz¹dów Zygmunta III, Warszawa 1902, s. 191. Cztery broszury polemiczne z pocz¹tku XVII wieku, opraæ. H. Górska, L. Szczucki, K. Wilczewska, Warszawa 1958, s. 224. K. Drzyma³a, Praca jezuitów nad ludnoœci¹ wiejsk¹, „Nasza Przesz³oœæ", t. XX, 1964, s. 60. W³. Sobociñski, op. cit., s. 251—252. W. Sobieski, Nienawiœæ wyznaniowa, s. 39. Tam¿e, s. 109. Tam¿e, s. 32. ^' Lepszy, WaZfca sejmowa o konfederacjê warszawsk¹ w roku 1587, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce", t. IV, 1959, dziejowe, t. IV, wyd. A. Pawiñski, Warszawa 1877, s. XXV. Sobieski, Nienawiœæ wyznaniowa, s. 52. • Bembus, Kometa, tj. pogró¿ka z nieba, Kraków 1619, s. 35. 273 Przypisy Przypisy 279 11 -v , * 12 v» VIII