Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
Wykorzystuj¹c poparcie gibelinów, oczekuj¹cych od króla niemiec kiego pomocy w zwalczaniu demokratycznych i narodowych ruchów w obrêbie miast w³oskich, Henryk VII w 1310 r. na czele niewielkiego orszaku wyruszy³ poza Alpy. Droga do Rzymu wiod³a przez lombar dzkie republiki miejskie, których stosunek do króla niemieckiego by³ ró¿ny. Mediolan, w którym Henryk odby³ pod koniec grudnia 1310 r. uroczyst¹ koronacjê na króla Lombardii, wita³ go bardzo okaza³e, ale inne miasta jak np. Brescja czy Florencja, stawia³y mu czynny opór, którego nie by³ w stanie z³amaæ. Wszystko to spowodowa³o, ¿e dopiero w pocz¹tkach 1312 r. Henryk VII zbli¿y³ siê do Rzymu, który równie¿ zamkn¹³ przed nim bramy i postanowi³ siê broniæ. Rezultatem rozgorza³ych walk by³o opanowanie przez Niemców i ich w³oskich sojuszni ków tylko czêœci miasta, gdzie w czerwcu 1312 r. za zezwoleniem pa pie¿a Klemensa V Henryk zosta³ ukoronowany na cesarza. Akt ten wo bec narastaj¹cej we W³oszech opozycji antyluksemburskiej i chwiejnej 179 postawy papie¿a mia³ dla Henryka jedynie presti¿owe znaczenie. Odzyskanie pe³nej w³adzy nad W³ochami zale¿a³o w dalszym ci¹gu od z³a mania oporu miast oraz pozbycia siê mocnego konkurenta w tym kraju, jakim by³ król neapolitañski Robert. W tym te¿ celu Henryk VII za war³ przymierze z antagonist¹ Andegawenów w³oskich, królem sycylijskim Fryderykiem III, i wœród wielu trudnoœci, zw³aszcza na terenie Toskanii, sposobi³ siê do wyprawy wojennej na Neapol. Przygotowania te przerwa³a jednak niespodziewana œmieræ Henryka VII w lecie 1313 r. niedaleko Sieny. Na wieœæ o zaistnia³ym bezkrólewiu rozpoczê³y siê w Niemczech przetargi i walki o w³adzê, które przeci¹ga³y siê miesi¹cami, by dopro wadziæ w koñcu do podwójnej elekcji w paŸdzierniku 1314 r. WALKA O KORONÊ KRÓLEWSK¥ MIÊDZY HABSBURGAMI I WITTELSBACHAMI Czêœæ ksi¹¿¹t obwo³a³a królem syna Albrechta I, Fryderyka Piêkne go. Czêœæ zaœ opowiedzia³a siê za ksiêciem górnobawarskim Ludwikiem Wittelsbachem. O tym, któremu ostatecznie przypadnie korona nie miecka, zadecydowaæ mia³a wojna domowa. Zmierzyæ siê w niej mia³y si³y nierówne. Habsburgowie bowiem jeszcze przed militarn¹ prób¹ górowali pod wieloma wzglêdami nad Wittelsbachami, jeœli jednak ci ostatni wyszli z niej zwyciêsko, to du¿a w tym zas³uga Szwajcarów. By³a to ludnoœæ wolna, zamieszkuj¹ca nale¿¹ce do Niemiec górzyste te reny alpejskie, zajmuj¹ca siê g³ównie pasterstwem i gospodark¹ leœn¹. Specyficzne warunki geograficzne i pewne opóŸnienie spo³eczno-ustrojowe w stosunku do reszty ziem wchodz¹cych w sk³ad Rzeszy Niemiec kiej by³y powodem powolnego wyodrêbniania siê tych obszarów i d¹¿e ñia ich mieszkañców do niezale¿noœci politycznej. Aspiracje te wzros³y gwa³townie, gdy usadowieni na tronie niemieckim Habsburgowie wzmogli feudalny ucisk alpejskich górali. W 1291 r. zaraz po œmierci króla Rudolfa I trzy kantony szwajcar skie: Uri, Schwyz i Unterwalden, zawi¹za³y sprzysiê¿enie, przyrzekaj¹c sobie wzajemn¹ pomoc w walce o niepodleg³oœæ. Nastroje wolnoœciowe zaczê³y ogarniaæ coraz wiêksze obszary górskie, a gdy Habsburgowie wyst¹pili zbrojnie przeciw konfederacji wolnych kantonów, spotkali siê ze zdecydowanym odporem powstañców. Pod Morgarten póŸn¹ jesie ni¹ 1315 r. walcz¹cy pieszo ³ucznicy szwajcarscy rozbili doszczêtnie wojska Habsburgów dowodzone przez brata Fryderyka Piêknego, Leopolda, i zmusili swych panów zwierzchnich do zaniechania na pewien czas akcji wojennych, wymierzonych przeciw broni¹cej swych swobód ludnoœci. Niepowodzenia Habsburgów w walce ze Szwajcarami mia³y powa ¿ny wp³yw na ostateczne rozstrzygniêcie sporu o koronê niemieck¹. po zycja Ludwika Wittelsbacha uleg³a dalszemu umocnieniu. Z wolna za rysowywa³a siê jego przewaga militarna, która przynios³a mu w koñcu pe³ne zwyciêstwo. W bitwie pod Muhldorfem we wrzeœniu 1322 r. roz 181 bi³ Ludwik wojska Fryderyka Piêknego i wzi¹³ kontrkandydata na króla niemieckiego do niewoli. WALKA LUDWIKA WITTELSBACHA Z PAPIESTWEM. ZA£AMANIE SIÊ POLITYKI W£OSKIEJ Okaza³o siê, ¿e opanowanie przez Ludwika sytuacji wewn¹trz Nie miec by³o dopiero pierwszym etapem walki o koronê królewsk¹. Pozosta³y bowiem do pokonania powa¿ne trudnoœci na arenie miêdzynaro dowej, przede wszystkim uregulowanie stosunków z papie¿em Janem XXII, który wstrzymywa³ siê z uznaniem Ludwika za króla niemieckie go. Jako gor¹cy zwolennik wy¿szoœci w³adzy duchownej nad w³adz¹ œwieck¹ gotów by³ to uczyniæ pod warunkiem ca³kowitego podporz¹d kowania siê Bawarczyka kurii papieskiej i wyrzeczenia siê przezeñ praw zwierzchnich w stosunku do W³och. Gdy wiêc po zwyciêstwie pod Muhldorfem Ludwik wys³a³ do tego kraju swego reprezentanta, maj¹ cego sprawowaæ w jego imieniu w³adzê zwierzchni¹, Jan XXII za¿¹da³ od Ludwika abdykacji i podporz¹dkowania siê decyzjom papieskim w tej sprawie. Ludwik nie myœla³ jednak kapitulowaæ, wobec czego nara staj¹cy konflikt potoczy³ siê szybko naprzód wed³ug wzorów z czasów najgwa³towniejszych walk papiestwa z cesarstwem za Henryka IV i Staufów. Jan XXII rzuci³ na Ludwika kl¹twê, który w odwet w paŸ dzierniku 1324 r. og³osi³ papie¿a heretykiem, a za najwy¿szy autorytet w Koœciele, zgodnie z g³oszonymi wówczas pogl¹dami wybitnego twórcy ideologii antypapieskiej, Marsyliusza z Padwy, uzna³ sobór. Walka Ludwika z papie¿em zaktywizowa³a w Niemczech wrogie Wittelsbachom si³y, skupione wokó³ rywalizuj¹cych ze sob¹ o tron nie miecki Habsburgów i Luksemburgów. Jedynym wyjœciem z niepomyœl nej dla Ludwika sytuacji by³o w tych warunkach zbli¿enie do mniej groŸnych wówczas dla niego Habsburgów. Doprowadzi³ do niego ko sztem niewielkich ustêpstw i wypuszczenia z niewoli Fryderyka Piêkne go. Odizolowani tym sposobem Luksemburgowie nie byli w stanie przeszkodziæ Ludwikowi w jego wyprawie do W³och w 1327 r. przed siêwziêtej celem rozstrzygniêcia na miejscu wielu pal¹cych spraw