Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
Z definicji ton o/= 1000 Hz będzie miał identyczną wartość w decybelach i w fonach. Dla równoważnych : poziomów ciśnienia dźwięku, ton o częstotliwości/= 4000 odbierany jest jako najgłośniejszy; głośność maleje gwałtownie powyżej tej wartości, oraz poniżej 250 Hz. Przy częstotliwości 4000 Hz (dla SPL > 30 dB) zależ- ność pomiędzy poziomem ciśnienia dźwięku (SPL) a głośnością jest taka, że 10-krotny wzrost SPL jest odbierany jako 4-krotny wzrost głośności. Czułość słuchu Ludzkie ucho odbiera optymalnie częstotliwość dźwięku w zakresie od 20 Hz do 20 kHz. Zakres ten ulega gwałtownemu zawężeniu z wiekiem, przy czym największa strata dotyczy wyższych częstotliwości. W wieku ,i-,.-. około 50 lat górna granica słyszalności wynosi średnio około 12 kHz. i : Czułość słuchu waha się w zależności od częstotliwości. Największa , czułość i zarazem ostrość słuchu (rozdzielczość) odpowiada częstotliwo- ści dźwięku w zakresie 1000-4000 Hz. W tym paśmie częstotliwości •'''•••• ludzie mogą rozróżniać czyste tony różniące się częstotliwością jedynie o 2-6 Hz, jeśli słyszą je kolejno po sobie. '' W tym samym paśmie częstotliwości, najmniejszy interwał w muzyce klasycznej kultury zachodniej, półton, odpowiada różnicy częstości ; 62-234 Hz. Taka sama rozdzielczość jednakże nie stosuje się do czystych - tonów odtwarzanych jednocześnie, które, aby mogły zostać rozróżnione, muszą różnić się o około jedną trzecią oktawy (zakres krytyczny). Prawie r , żadne naturalnie występujące dźwięki łącznie z nutami nie są czystymi ; ,>,;.,., tonami, ale mają składowe harmoniczne, które obejmują wiele oktaw , i dzięki temu możliwe jest ich rozróżnienie nawet wtedy, gdy słyszane są • •'' -t równocześnie. Sekcja l - Słuch 12 BUDOWA ANATOMICZNA I FIZJOLOGIA NARZĄDU SŁUCHU Hasła Ucho środkowe //y W uchu środkowym dochodzi do konwersji ciśnienia fal rozchodzących się w powietrzu w wibraq'e przychłonki znajdującej się w uchu wewnętrznym. Fale dźwiękowe padając na błonę bębenkową wprawiają ją w drgania. Wibracje błony bębenkowej są przenoszone przez trzy, połączone ze sobą za pomocą stawów, kosteczki ucha środkowego — młoteczek, kowadełko i strzemiączko — na owalne okienko przedsionka, a zatem pośrednio i na przychłonkę. Ponieważ przychłonka jest nieściśliwa drgania okienka przedsionka powodują wprawienie jej w ruch(en masse^) z przeniesieniem ciśnienia na okrągłe okienko ślimaka. Powierzchnia okienka przedsionka jest 20 razy mniejsza niż powierzchnia błony bębenkowej, zatem także i ciśnienie wywierane na okienko przedsionka jest odpowiednio większe. W rezultacie w uchu środkowym następuje czterokrotne wzmocnienie dźwięku. Dwa mięśnie ucha środkowego, w czasie skurczu, oddziałują na kosteczki ucha środkowego redukując transmisję dźwięku. Mięśnie aktywowane są przez odruch bębenkowy, który pełni rolę ochronną przed zbyt głośnym dźwiękiem. ł t Ucho wewnętrzne jest utworzone przez kanał koatnyw kształcie u t no wewnętrzne i * > ,,T . , , . ,*"Bip«"«"" , i zwoju, nazywany ślimakiem. W jego obrębie lezyprzewod l ślimakowy stanowiący część błędnika błoniastego. Przewód ślimakowy dzieli ślimak w przekroju poprzecznym na trzy komory. Komora znajdująca się w przewodzie ślimakowym(toschody Lśrodkowezawierające śródchłonkej Po obu stronachscKo3ów środkowych iSąT^awTefająće^rzychłonkę, schody przedsionka i schody bębenka. Łączą się one w wierzchołku ślimaka. Drgania okienka przedsionka są przenoszone poprzez schody przedsionka na schody bębenka, a następnie na okienko ślimaka. Fale ciśnienia, rozchodząc się przez przychłonkę, wywołują oscylacje błony podstawnej oddzielającej schody bębenka od schodów środkowych. Na błonie podstawnej opiera się narząd Cortiego, płaszcz nabłonka biegnący wzdłuż przewodu ślimakowego. Stereocilia znajdujące się na komórkach włoskowatych narządu Cortiego są znurzone w galaretowatym tworze — błonie pokrywowej. Drgania błony podstawnej wywołują jej przemieszcze- nia w stosunku do błony pokrywowej, powodując przechylenia stereocilii tam i z powrotem. Rezultatem tego jest naprzemienna depolaryzacja i hiperpolaryzacja komórek włoskowatych, z udziałem takiego samego mechanizmu transdukcji, jaki funkcjonuje w komórkach włoskowatych przedsionka. Periodyczne zmiany w uwalnianiu neuroprzekaźnika z komórek włoskowatych 12 - Budowa anatomiczna i fizjologia narządy słuchu 215 determinują zmiany aktywności połączonych z nimi synaptycznie pierwszorzędowych aferentów słuchowych. Ponieważ szerokość, masa i sztywność błony podstawnej zmieniają się z odległością od podstawy ślimaka, różne częstotliwości dźwięku wywołują maksymalną wibrację w różnych miejscach błony. Mechanizm ten stanowi podstawę rozróżniania wysokości dźwięku. Tematy pokrewne Czucie równowagi (G4) Akustyka i zmysł słuchu (II) Ucho środkowe Funkcją ucha środkowego jest konwersja rozchodzących się w powietrzu fal ciśnienia na drgania przychłonki w uchu wewnętrznym. Fale dźwię- kowe przemieszczają się wzdłuż przewodu słuchowego zewnętrznego i uderzając w błonę bębenkową wywołują jej oscylacje. Drgania błony bębenkowej są silnie tłumione i gasną natychmiast, gdy dźwięk zanika. Dźwięk odpowiadający progowi słyszalności wywołuje oscylacyjne wychylenia błony, których amplituda wynosi około 0,01 nm, co stanowi jedną dziesiątą średnicy atomu wodoru! Wychylenia błony bębenkowej przenoszone są z około 30% efektywnością na płyn w uchu wewnętrz- nym przez system dźwigni, który tworzą trzy kosteczki słuchowe leżące w jamie bębenkowej (ucho środkowe) (rys. 1). Młoteczek jest przymocowany cieńszym końcem, rękojeścią, do błony bębenkowej. Jego grubsze zakończenie, głowa, łączy się siodełkowatym stawem z trzonem kowadełka. Odnoga długa kowadełka tworzy staw kulisty z głową strzemiączka. Podstawa strzemiączka jest zamocowana w owalnym okienku przedsionka za pomocą więzadła pierścieniowa- tego. Młoteczek drga razem z błoną bębenkową