Marszaka i W...

Szk³owskiego. Daje równie¿ opisy ¿ycia ró¿nych twórców w Kokteblu i Komarowie, a tak¿e na podstawie dokumentów ukazuje kontakty D. z przedstawicielami sowieckich w³adz od momentu rewizji w jego mieszkaniu do chwili opuszczenia ZSRR. Szczególne zainteresowanie budz¹ krótkie opowiadania D., nie przekraczaj¹ce czêsto jednej strony, w których w sposób niezwykle sugestywny przedstawia typowe zjawiska sowieckiej rzeczywistoœci. FV, Ka85, Ka91. Dz.: Ledochod, 1961; Stichi, 1964; Stichi, 1967; Slichotworienija, 1970; Prikosnowienije, 1974; Mein Garten ist zerstórt, Tiibingen 1983; Spasionnaja kniga, London 1984, wyd. 2: Sankt-Pietier-burg 1993; Am Abend ging ich fort. A wieczorom ja uchodit, Tubingen 1984; U nieba na widu, Te-nafly (New York) 1985; Ich werde weinen ilber ineinen Unglauben. Zap³acz¹ o niewierii swojom, Tubingen 1987; Wiersze: Niewa 1989.9 i Ju. 1991.2;LichtimFenster (w je¿. niem. i roœ.), 1990. Lit.: G. Adier, Oktiabr' 1962.8; L. Anninskij, LG 1968.14.4; W. Bielaki, RM 1982.5.8; A. Krasnow-Lewitin, tam¿e 1983.2.6 i Glaube in der Zweiten Welt 1983.6; K. Borowsky, Pos³owie w: L. D" Mein Garten..., 1983; B. Chazanow, Grani 1985. 137; I. Murawjowa, Obozrienije, Paris 1986.20; W. Kasack, NZZ 1986.12.7 i 1990.29.11; L. Miii- 143 DUBÓW Niko³aj Iwanowicz ler, w: L. D. Licht im Fenster 1990 i Schwabisches Tagblatt 1990.28.11; B. Chazanow, Strana i Mir 1990.6. DRU¯BA NARODÓW, czasopismo literackie wydawane w Moskwie od 1939. Pocz¹tkowo ukazywa³o siê nieregularnie jako almanach, póŸniej od 1949 dwa razy w miesi¹cu, od 1955 istnieje jako miesiêcznik. Do zmian w zakresie polityki prasowej w 1990 - organ ZP ZSRR, od 1991 jest miesiêcznikiem niezale¿nym. D. N. popularyzowa³a utwory literackie pisarzy narodów by³ego ZSRR, które na jej ³amach ukazywa³y siê w rosyjskich przek³adach. Prócz tego pismo zamieszcza³o artyku³y na temat kultury, literatury i sztuki. Red. nacz. pisma w latach 1958-59 by³ A. Surkow (w sk³adzie kom. red. do 1964), w 1960-65 W. Smir-now (w kom. red. do 1970), w 1966-91 S. Ba-ruzdiun, w 1991-92 A. Rudenko-Desniak, a od 1993 W. Pjecuch. Po kilka lat do licznego grona cz³onków kom. red. pisma nale¿eli P. Antokolski (1955-64), E. Grin (1958-64), J. Smielakow (1958-72), Cz. Ajtmatow (1964-69), M. £ukonin (1970-76), W. Byków (od 1986), T. Pu³atow (1988-91), F. Iskander (od 1991) i J. Popów (od 1991). Rangê miesiêcznika podnosi³o to, ¿e za jego poœrednictwem utwory pisarzy narodów by³ego ZSRR przenika³y do literatury œwiatowej. Niektórzy z czo³owych pisarzy narodowych, jak np. G. Ajgi, Cz. Ajtmatow, W. Byków, M. Ibrahimbekow, F. Iskander i O. Sulejmienow, pisali swe utwory w jêzyku rosyjskim, nie byli to jednak autorzy typowi dla D. N. Oko³o jednej trzeciej utworów, drukowanych na ³amach miesiêcznika, nale¿a³o do twórców rosyjskich. Pismo drukowa³o prozê G. Bak³anowa, W. Bie³owa, A. Bitowa, B. Mo¿ajewa, B. Okud¿awy, W. Sio-mina, W. Tiendriakowa, J. Trifonowa, S. Za-³ygina, a tak¿e wiersze G. Gorbowskiego, A. Kuszniera, L. Martynowa, D. Samoj³owa, B. S³uckiego, K. Wanszenkina. Czasopismo aktywnie w³¹czy³o siê do polityki "* pierie-strojki, publikuj¹c uprzednio zabronione utwory, jak np. Czewiengur (1988) A. P³atono-wa, DietiArbata 1987 (Dzieci Arbatu) A. Ry- bakowa, Prigfaszenije na kazñ 1988 (Zaproszenie na egzekucjê) W. Nabokowa, Mart sie-mnadcatogo 1990 (Marzec roku 1917) A. So³-¿enicyna, wiersze N. Gumilowa (1986), W. Chodasiewicza (1986), O. Mandelsztama (1987), N. Klujewa (1987) i I. Brodskiego (1988), opowiadania D. Charmsa (1987), W. Niekrasowa (1988) oraz dokumentaln¹ opowieœæ W. Wojnowicza Iwañkiada (1989). Nak³ad miesiêcznika w 1975 wynosz¹cy 190 000 egzemplarzy, wzrós³ w 1982 do 240 000, potem na pocz¹tku 1983 spad³ do 160 000, a w 1988 nagle osi¹gn¹³ 800 000 i utrzyma³ siê na tej wysokoœci równie¿ w 1991. W 1993 spad³ do 50 000 egzemplarzy. KLE, LES, MERSL. Lit.: A. Boczarow, Znamia 1958.11 i LG 1961. 14.12; O. Michaj³ow, NM 1959.11; Z. Kiedrina, LO 1975.9; LG 1982.24.3; DN. Chronika po³uwie-ka, DN 1989.6; Jezda w znajemoje, tam¿e 1990.2. DUBÓW Niko³aj Iwanowicz, 4.11.(22.10.) 1910 Omsk - 24.5.1983 Kijów, prozaik. Pochodzi³ z rodziny robotniczej, pracowa³ pocz¹tkowo w stoczni remontowej, od 1929 uprawia³ dziennikarstwo i twórczoœæ literack¹. Krótkotrwa³y, lokalny rozg³os w 1948 i 1950 przynios³y mu sztuki teatralne. Poczynaj¹c od lat 50. zwróci³ siê do tematyki m³odzie¿owej, poœwiêcaj¹c jej szereg swoich opowieœci. Mieszka³ w Kijowie. Szczególnie interesowa³y D. sprawy dzieci okresu dojrzewania oraz problemy w³aœciwego i b³êdnego wychowania m³odzie¿y. Umieszcza³ swoich m³odocianych bohaterów w napiêtych, konfliktowych sytuacjach ¿yciowych. Tak np. g³ównego bohatera dwóch opowieœci - Sirota 1955 (Sierota, 1957) i ¯o-stkaja próba 1960 (Próba, 1962) ukazuje pocz¹tkowo w zderzeniu z doros³ymi, wystêpuj¹cymi w roli rodziców zastêpczych, póŸniej w konflikcie z nieuczciwymi pracownikami. Równie¿ w utworach póŸniejszych, jak np. w opowieœci Bieglec 1966 (Zbieg, 1969), przedstawia m³odzie¿ w sytuacjach prze³omowych, w których ci m³odzi b¹dŸ za- DUDIN Michai³ Aleksandrowicz 144 chowuj¹ wiernoœæ swoim przekonaniom, b¹dŸ za³amuj¹ siê pod ciê¿arem okolicznoœci losowych. W 1967 po³¹czy³ oba utwory wspólnym tytu³em Gorie odnomu (Biada samotnemu), tworz¹c powieœæ, za któr¹ otrzyma³ nagrodê pañstwow¹ ZSRR w 1970. W powieœci Koleso Fortuny 1977 (Kolo Fortuny) D. umieœci³ akcjê w dwóch p³aszczyznach czasowych