, OSN 1986, p�z...

67. 15 Por. orz. SN z 13 X 1981 r., OSN 1982, p�z. 58. 16 W praktyce chodzi najcz�ciej o niezgodne z prawem wp�ywanie na dzia�alno�� funkcjonariuszy publicznych � orz. SN z 28 IV 1967 r., OSN 1967, p�z. 227. � 33. Powstanie i wyga�niecie u�ytkowania wieczystego 191 IV. Wyga�ni�cie u�ytkowania wieczystego poci�ga za sob� nast�puj�ce dalsze skutki: 1) wygasaj� wraz z nim ustanowione obci��enia (art. 241 k.c.), np. ustanowiona na tym prawie hipoteka (por. art. 101 ust. o ks. wiecz. i hip.); leg� non distinquente nale�a�oby przyj��, �e z mocy art. 241 k.c. obci��enia na u�ytkowaniu wieczystym wygasaj� r�wnie� wtedy, gdy prawo to wygasa w wyniku konfuzji, co jednak budzi istotne zastrze�enia, zw�aszcza, gdy do kontuzji dochodzi przez przeniesienie w�asno�ci na wieczystego u�ytkownika, gdy wi�c zachodzi swoiste przekszta�cenie u�ytkowania wieczystego we w�asno�� (zob. wy�ej �31,1 infine); 2) ga�nie przys�uguj�ce u�ytkownikowi prawo w�asno�ci budynk�w lub innych urz�dze�, kt�re �jako prawo zwi�zane z u�ytkowaniem wieczystym � dzieli jego los (art. 235 � 2 k.c.); 3) u�ytkownik ma obowi�zek wyda� nieruchomo�� w�a�cicielowi, kt�ry mo�e ��da� od niego na zasadach og�lnych odszkodowania za szkody wynik�e z niew�a�ciwego korzystania z oddanego mu gruntu. Roszczenie przeciwko wieczystemu u�ytkownikowi o naprawienie szk�d, jak r�wnie� jego roszczenie o wynagrodzenie za budynki i urz�dzenia przedawniaj� si� z up�ywem lat trzech od dnia zwrotu u�ytkowanego gruntu (art. 243 k.c.). Natomiast roszczenie o wydanie gruntu, co do kt�rego wieczyste u�ytkowanie wygas�o, nie ulega, jako roszczenie windykacyjne dotycz�ce nieruchomo�ci, przedawnieniu (art. 223 � l k.c. � � 28, V). Rozdzia� IX PRAWA RZECZOWE OGRANICZONE PRZEPISY OG�LNE Literatura podstawowa: J. Wasilkowski: Prawa rzeczowe ograniczone. Zasady og�lne, PN 1947,1.1., s. 175; Prawo rzeczowe, s. 199-213; Zarys, s. 139- 151; S. Szer: Nowe prawo rzeczowe, DPP 1947, nr 1-2, s. 47; Z. K. Nowakowski: Prawo rzeczowe, s. 158- 166; J. Kosik: Prawa rzeczowe ograniczone w kodeksie cywilnym i w art. 24 prawa prywatnego mi�dzynarodowego, �Studia Prawnicze" 1970, nr 26-27, s. 58; J. Ignatowicz: Komentarz do k.c., 1.1, s. 668-683; A. W�siewicz: System, t. II, s. 597-625; S. Grzybowski: Zarys, s. 139 - 150; S. Rudnicki: Komentarz, s. 375�387; Kodeks cywilny� Komentarz, s. 592-602; E. Gniewek: Prawo rzeczowe, rozdz. XI. � 34. Poj�cie i og�lna charakterystyka praw rzeczowych ograniczonych I. Jak ju� zaznaczono w � 4, III, jedn� z kategorii praw rzeczowych � obok w�asno�ci i u�ytkowania wieczystego � stanowi� prawa rzeczowe ograniczone. Charakteryzuj� si� one tym, �e w odr�nieniu od prawa w�asno�ci, kt�re stanowi podstawow� form� korzystania z rzeczy i daje w�a�cicielowi � oczywi�cie z zastrze�eniem obowi�zuj�cych ogranicze� � pe�ni� w�adzy nad rzecz�, zapewniaj� uprawnionemu tylko �ci�le okre�lony zakres uprawnie� wzgl�dem rzeczy. Je�eli wi�c w�a�ciciel mo�e z rzecz�, jako przedmiotem swego prawa, robi� wszystko, z wyj�tkiem tego, co jest mu zakazane (�11, VI), to sfera mo�no�ci osoby, kt�rej przys�uguje ograniczone prawo rzeczowe, jest ograniczona do tych uprawnie�, jakie w ustawie s� jej przyznane. Znajduje to wyraz w definicjach ustawowych tych praw, kt�re � odmiennie ani�eli w wypadku w�asno�ci � okre�laj� pozytywnie iwyczerpuj�co uprawnienia, jakie sk�adaj� si� na tre�� ka�dego ograniczonego prawa rzeczowego. � 34. Poj�cie i og�lna charakterystyka praw rzeczowych ograniczonych 193 Takim w�a�nie ograniczonym zakresem uprawnie� t�umaczy si� przyj�ty przez kodeks termin �prawa rzeczowe ograniczone". Bywaj� te� one nazywane �prawami na rzeczy cudzej" (iura in re aliena). Termin ten �cho� z innego punktu widzenia oddaje istot� rzeczy � nie jest na gruncie naszego prawa �cis�y, prawem bowiem na rzeczy cudzej jest tak�e u�ytkowanie wieczyste. II. Jak to bli�ej wyja�niono w � 4, IV, w prawie rzeczowym obowi�zuje zasada zamkni�tej listy (numerus ciausus) praw rzeczowych, kt�ra m.in. oznacza, �e zainteresowani mog� ustanawia� tylko takie ograniczone prawa rzeczowe, jakie s� przewidziane w ustawie, tzn. w kodeksie cywilnym lub ustawie szczeg�lnej. Ustawa mo�e nada� okre�lonemu prawu charakter rzeczowy b�d� wyra�nie, b�d� w ten spos�b, �e przyznaje mu takie cechy, kt�re ��cznie sk�adaj� si� na istot� prawa rzeczowego. Nie stanowi w szczeg�lno�ci � wed�ug przewa�aj�cego pogl�du � ograniczonego prawa rzeczowego u�ytkowanie wieczyste (� 32, VI). Nie ma te� takiego charakteru tzw. u�ytkowanie g�rnicze przewidziane w art. 9 i n. prawa geologicznego i g�rniczego; poniewa� obci��onej tym prawem w�asno�ci g�rniczej nie mo�na traktowa� jako w�asno�ci w rozumieniu art. 140 k.c