55 nn...

Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

; ten�e, Data 963; ten�e, P�erwotne dz�eje Polsk�, Przegl�d Zachodni 8(1952), z. 2, s. 370 nn.: ten�e, Pierwotna nazwa Polak�w, Pami�tnik S�owia�ski 3 (1952) ; ten�e, Chrzest Polsk� ; ten�e, Polska � Nte#n.cy. Pogl�d odr5, '- waj�cy zbli�enie polsko-czeskie od plan�w chrystianizacyjnych Miesz- ka I i wi��cy je ze spraw� wieleck� wszed� jednak do najnowszej syntezy dzie#�w Polski; por. H�stor�a PoLsk�, t. I pod red. H. �ow- mia�skiego, cz. 1, s. 163. '= J. Dowiat, Chrzest Polsk�; St. Trawkowski, op. cit. " Przekazy kronikarskie - Thietmar, IV, 55 i Gall, I, 5 - istot- nie pr�esuwaj� decyzj� Mieszka I na okres po za�lubieniu Dobrau-y. Czyni� tak po to, aby uwypukliE rol� ksi�ny w nawr�ceniu Polski. G. Labuda bez wahania odrzuca ich tendenej�, aby motyw�w chrztu ksi�cia polskiego szukaE w sferze "prywatnych uk�ad�w mi�dzy ma�- �onkami" (Stud�a, s. 56), ale upiera si�, by traktowaE jako fakt histo- ryczny to, co z tej w�a�nie tendeneji wyrasta (ibidem, s. 65). Dema- gogicznie sformu�owa� postulat wierno�ci �r�d�om jeszeze J. Widaje- wicz, Chrzest Polsk�, s. 457, broni�cy r�wnie� dos�ownej wiarogod- no�ci tradycji kronikarskiej o Dobrawce. Rekonstrukeja przesz�o�ci wymaga jednak tak�e krytyki �r�de�, wierno�ci logice i uwzgl�dnia- nia do�wiadezenia historycznego, kt�re pozwala cz�sto, mimo braku bezpo�rednieh �r�de�, oceni� zwi�zhi mi�dzy faktami. Ze zamiar chrztu powzi�� Mieszko I przed po�lubieniem Dobrawki, uwa�a� za oczywiste miar ten powzi�� ju� weze�niej, a po�lubienie Dobrawki by�o po prostu pierwszym krokiem ku realizacji przy- j�tego planu. Nasze dotychezasowe rozwa�ania da�y ju� odpowied� na wysuni�t� w literaturze w�tpliwo��, cze- mu chrzest Mieszka nie poprzedzi� ma��e�stwa. Wska- zywali�my, �e do nawi�zania bezpo�rednich stosunk�w z ko�cio�em ksi�� p#lski potrzebowa� po�rednika, kt�- rym sta� si� dw�r praski. Nauka polska zgodnie przyjmuje, �e w�r�d moty- w�w, kt�re sk�oni�y ?Vlieszka I do przyj�cia chrztu, pry- mat mia� wzgl�d na stosunki wewn�trzne w rozrasta- j�cym si� pa�stwie '#. Oczywi�cie nie nale�y tych przy- czyn zbytnio zaw�a�. Religia chrze�cija�ska by�a po- trzebna #sko istotna pomoc w budowie w�zesnofeudal- nej monarehii, w podnoszeniu autorytetu w�adcy nie tylko wobec w�a�nego spo�ecze�stwa, ale w ca�ym �wiecie feudalnym, kt�rego cz�ci� Polska w �wezes- nym stadium rozwojowym sta� �i� musia�a. Dobiega� ko�ca okres wzgl�dnej izol#cji Mieszkowego pa�stwa. Piastowie musieli s:� przedstawi� �wiatu zachodniemu i nie mog�o by� dla n#ch obo#�tne, w jakich si� to sta- nie okoliczno�ciach. Aby P#lska mog�a wej�� w ten �wiat jako pe�noprawny e;.�on, musia�a by� przvnaj- mniej formalnie chrze�cija�ska. Dla P#lski �w �wiat feudalny reprezentowa�y przede wszystkim Niemcy. D��no�� do jak najkorzystniejszego u�o�enia stosunk�w p#lsko-niemieckich by�a wi�c na- czelnym problemem polityki zewn�trznej Mieszka I St. Arnold, guclown�ezou,�e pa�stwo2uo�c� polskiej, s. 58. Chybia uwaga G. Labudy, Studia, s. 62, �e w takim razie "chrzest ten powinien by�, je�li nie wyprzedzi� [sc.: ma��e�stwo - J. D.) to przynajmniej przypa�� na ten sam czas"; w tym wypadku bowiem ma��e�stwo z ksi�niczk� chrze�cija�sk� torowa�o drog� do kontaktu z ko�ami ko�cie�nymi i do przyj�cia chrztu. '4 H�stor�a Polsk�, t. I pod red. H. �owmia�skiego, cz. 1, s. lE0; J. Dowiat, Chrz?st Polsk�, s. 194; J. Bardach, Kwartalnik Hist. 66(19�9), s. 889 n. Zob. tak�e wy�ej, przyp. 10. 168 169 przez wszystkie lata jego d�ugiego panowania i zajmo- wa�a te� pierwsze miejsce w�r�d zewn�trznopolitycz- nych mo�yw�w jego chrztu. Wobec problemu niemieckiego konflikt polsko-wie- lecki m�g� by� tylko spraw� drugorz�dn�. Nie mia�oby �adnej warto�ci zwyci�stwo nad Wieletami, je�liby jednocze�nie istnia�a realna gro�ba, �e owoce zwyci�- stwa wydr� sascy feuda�owie. Wiemy od Widukinda, �e w 967 r. wyst�pi� Mieszko do walki z Wieletami nie tylko z posi�kami czr,skimi, ale przede wszystkim jako amicus imperatoris 15. W ten spos�b chrzest ksi�cia pol- skiego i b�d�ca jego nast�pstwem wsp�praca z cesar- stwem pozwoli�y po drodze za�atwi� r�wnie� sp�r z Wieletami. W �a#nym razie #onflikt polsko-wielecki nie m�g� by� istot#� przyczyna Mieszkowego chrztu. Nie przed- si�bierze si� tak donins�ych decyzji jedynie dla wygra- nia granicznego sporu. Je�eli zreszt� b�dziemy rozpa- trywa� spraw� wieleck� w orlerwaniu od stosunk�w Polski z cesarstwem, to nie znajdziemy wyt�umaczenia, dlaczego chrystianiz#cja dwcsru ksi��cego mia�aby po- prawi� pozycj� Mie;zka w walce � poga�skimi s�sia- dami. Przypuszczenie, jakoby "si�a atrakcyjna c�rodka kultowego w Redgoszczy..

55 nn...

Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

Wątki