Istnieje, ale nie jest niebezpieczna...

Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

Jedno- czy czterodniowe transe bieluniowe Indian z po�udniowej Kalifornii nie s� u Pueblo praktykowane. Narkotyku tego u�ywa si�, podobnie jak w staro�ytnym Meksyku, po to, by odnale�� z�odzieja. U Zuni celebruj�cy kap�an k�adzie do ust wybranego osobnika mat� jego ilo��, a nast�pnie z przyleg�ej izby nas�uchuje, kiedy z ust cz�owieka, kt�ry za�y� bielu�, padnie imi� oskar�onego. Cz�owiek ten nie ma bynajmniej popa�� w stan komatyczny; na przemian �pi i chodzi po pokoju. Podobno nast�pnego dnia nie pami�ta zupe�nie tego, co zosta�o mu objawione. G��wnym przedmiotem troski jest usuni�cie wszelkiego �ladu narkotyku; stosuje si� powszechnie dwie desakralizacyjne techniki zniweczenia niebezpiecznej �wi�to�ci ro�liny: po pierwsze, cz�owiekowi temu czterokrotnie podaje si� �rodek wymiotny, aby najmniejsze cho�by odrobiny narkotyku zosta�y zwymiotowane, a nast�pnie, w�osy tego cz�owieka myje si� w mydlinach z juki. Inne u�ycie bielunia w�r�d Zuni jest jeszcze dalsze od jakichkolwiek koncepcji dionizyjskich; cz�onkowie bractw kap�a�skich wychodz� w nocy, aby przy pewnych okazjach zatkn�� pa�eczki modlitewne �prosz�c ptaki, aby �piewem sprowadzi�y deszcz", i wtedy wsypuje si� do oczu, w uszy i w usta ka�demu kap�anowi male�k� ilo�� sproszkowanego korzenia. Tu stracono z oczu wszelkie zwi�zki z fizjologicznymi w�a�ciwo�ciami narkotyku. Los pejotlu by� jeszcze bardziej drastyczny. Indianie Pueblo �yj� w pobli�u Wy�yny Meksyka�skiej, gdzie zbiera si� p�czki pejotlu, a w�a�nie Apacze oraz plemiona z r�wnin, z kt�rymi mieli oni najwi�cej styczno�ci, spo�ywali t� ro�lin�. Ale praktyka ta nie znalaz�a uznania u Pueblo. Ostatnio przyj�a j� ma�a antyrz�dowa grupa w�r�d Tao, w najbardziej nietypowym i niepodobnym do plemion z r�wnin plemieniu Indian Pueblo. Ale nigdzie indziej nie rozpowszechni�a si�. Zgodnie ze �ci�le apolli�skim etosem Indianie Pueblo traktuj� nieufnie i odrzucaj� te prze�ycia, kt�re w jaki� spos�b prowadz� do rozpasania i utraty przytomno�ci. Odraza ta jest tak silna, �e nawet alkohol nie stal si� tam problemem administracyjnym. We wszystkich innych rezer- watach india�skich w Stanach Zjednoczonych jest to nieuniknione. Nie ma takich przepis�w, kt�re mog�yby jako� opanowa� nami�tno�� Indian do whisky. Ale u Indian Zuni problem ten nigdy nie mia� znaczenia. Ani w dawnych czasach, ani dzi� nie wyrabiaj� oni �adnego napoju alkoholowego. Ani te�, jak to na przyk�ad dzieje si� u ich s�siad�w - Apacz�w, ka�da wyprawa do miasta, starc�w czy m�odych, bynajmniej nie oznacza hulanki. Indianie Pueblo nie maj� religijnych zakaz�w wzbraniaj�cych picia alkoholu. Chodzi tu o co� g��bszego. Upijanie si� budzi w nich odraz�. Zuni wcze�nie zetkn�li si� z piciem alkoholu, a gdy starszyzna samorzutnie zakaza�a picia, decyzja owa spotka�a si� z wystarczaj�c� aprobat�, by byli jej pos�uszni. Tortury odrzucono jeszcze bardziej konsekwentnie. Indianie Pueblo, szczeg�lnie ze wschodu, mieli kontakty z dwiema nader r�nymi kulturami, w kt�rych tortura posiada�a ogromne znaczenie, a mianowicie - z Indianami z r�wnin i z meksyka�skimi Pokutnikami. Kultura Pueblo posiada r�wnie� wiele wsp�lnych cech z wygas�� dzi�, a uznaj�c� tortury cywilizacj� staro�ytnego Meksyku, gdzie przy wszystkich okazjach stosowano bogom w ofierze upusty krwi, szczeg�lnie z j�zyka. Na r�wninach samotortury s� wyspecjalizowan� technik� osi�gania stanu zapomnienia, podczas kt�rego miewa si� wizj�. Pokutnicy z Nowego Meksyku s� w tym dalekim zak�tku �wiata ostatni� pozosta�o�ci� sekty Biczownik�w �redniowiecznej Hiszpanii; do dzi� zachowali wielkopi�tkowe obrz�dy, w kt�rych uto�samiaj� si� z ukrzy�owanym Zbawicielem. Momentem szczytowym tego rytua�u jest krzy�owanie Chrystusa, uosabianego przez jednego z uczestnik�w kultu. Procesja wychodzi z domu Pokutnik�w w Wielki Pi�tek o �wicie, Chrystus upada pod ci�arem ogromnego krzy�a. Za nim post�puj� wolno jego bracia, przy ka�dym kroku ch�ostaj� swe nagie plecy wielkimi biczami z �odyg kaktusowych, do kt�rych przymocowane s� haczyki z innego, bardzo kolczastego kaktusa. Grzbiety ich z daleka robi� wra�enie pokrytych bogatym czerwonym suknem. �Droga" ci�gnie si� przez p�torej mili i kiedy dotr� do jej ko�ca, Chrystus zostaje przywi�zany do krzy�a i podniesiony wraz z nim w g�r�. W wypadku �mierci jego lub kt�regokolwiek z biczownik�w umieszcza si� jego buty na progu domu i �adna po nim �a�oba nie jest dozwolona. Indianie Pueblo nie wiedz�, co to samotortura. Ka�dy ma pi�� palc�w i je�li nie byt torturowany, aby przyzna� si� do rzucania czar�w, pozostaj� one nietkni�te. Na plecach nie maj� �lad�w blizn ani �lad�w po zdzieranych pasach sk�ry. Nie posiadaj� �adnych rytua��w, w kt�rych po�wi�caliby w�asn� krew, nie u�ywaj� jej te�, aby zapewni� urodzaj. Swego czasu wyrz�dzali sobie w pewnym stopniu krzywd� podczas niekt�rych inicjacji w momentach najwi�kszego uniesienia, ale by�a to raczej sprawa zbiorowego wylewu nagromadzonych uczu�. W bractwie Kaktusa po�wi�conego kultowi wojownik�w jego uczestnicy miotali si� na wszystkie strony, ch�ostaj�c siebie i innych biczami z kaktusa ; w bractwie Ognia rozrzucali doko�a ogie� jak konfetti. W obu przypadkach nie chodzi ani o niebezpiecze�stwo psychiczne, ani niezwyk�e prze�ycie. Z pewno�ci� w zaobserwowanych sztuczkach z ogniem u Indian Pueblo - jak r�wnie� w sztuczkach z ogniem u Indian z r�wnin - nie szuka si� samoudr�ki. W ta�cu Ognia, bez wzgl�du na to, jakie stosuje si� sposoby, stopy nie ulegaj� oparzeniu, a kiedy jego uczestnicy bior� do ust ogie�, na j�zyku nie powstaj� p�cherze . Spotykana u Indian Pueblo praktyka bicia pasami te� nie ma na celu tortury. Uderzenia te nie rani�. Dziecko Zuni jest dalekie od tego, by szczyci� si� tego rodzaju ekscesami, jak to robi� Indianie z r�wnin, i ch�ostane w czasie inicjacji w okresie dojrzewania lub wcze�niej mo�e p�aka�, a nawet wo�a� matk�, kiedy bij� je dokonuj�cy inicjacji zamaskowani bogowie. Doro�li ze zgroz� odrzucaj� my�l, �e uderzenia mog�yby zostawi� pr�gi

Istnieje, ale nie jest niebezpieczna...

Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

Wątki