Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
Obowi¹zkowym zabiegiem higienicznym jest od-robaczanie psa. Przeprowadzamy je 2 razy do roku pod kierunkiem lakarza weterynarii. Absolutnie konieczne jest odrobaczenie suki przed planowanym kryciem, jeszcze przed rozpoczêciem cieczki. W ¿adnym wypadku nie wolno podawaæ œrodków przeciw robaczycy suce ciê¿arnej. Niezbêdne jest odrobaczenie szczeni¹t. Szczepienie profilaktyczne. Wszelkim szczepieniom poddajemy zawsze psa zdrowego, odrobaczonego, bêd¹cego aktualnie w dobrej kondycji. Nie szczepimy suk w okresie cieczki, ci¹¿y i karmienia szczeni¹t. Niektórzy hodowcy szczepi¹ suki na oko³o 1 miesi¹c przed planowanym kryciem przeciw najgroŸniejszym chorobom wirusowym, aby zwiêkszyæ poziom odpornoœci maj¹cych siê urodziæ szczeni¹t. Jak wszystkie m³ode psy, owczarki w pierwszym roku ¿ycia s¹ nara¿one na kilka bardzo niebezpiecznych chorób wirusowych, jak nosówka, parwowiroza, choroba Rubartha. Choroby te przenosz¹ siê nie tylko przez bezpoœredni kontakt ze zwierzêciem chorym, ale tak¿e przez mocz i inne wydzieliny psa-nosiciela. Dlatego konieczne jest izolowanie szczeniêcia na terenie, gdzie nie maj¹ wstêpu ¿adne inne psy — w okresie przed szczepieniami ochronnymi i przez okres kwarantanny poszczepiennej. Ma³e szczeniê przez pierwsze tygodnie ¿ycia jest chronione przed zachorowaniem dziêki przeciwcia³om przekazanym mu przez matkê. Ta tzw. bierna odpornoœæ zanika stopniowo, tak ¿e w wieku 6- 10 tygodni pies jest kompletnie bezbronny, jednoczeœnie zaœ staje siê zdolny do wytworzenia w³asnej, czynnej odpornoœci pod wp³ywem szczepienia. Najczêœciej stosowane jest dwukrotne szczepienie psów szczepionkami kombinowanymi przeciw parwowirozie, nosówce i chorobie 37 Rubartha w 9, a nastêpnie 12 tygodniu ¿ycia. W tym przypadku kwarantanna koñczy siê w drugiej dobie po drugim szczepieniu. Zalecane jest doszczepienie psa w wieku 1 roku. Ostrzegam Pañstwa przed lekcewa¿eniem znaczenia szczepieñ profilaktycznych i zachêcam do przedyskutowania tej problematyki z opiekuj¹cym siê psem lekarzem weterynarii. Wszystkie psy corocznie musz¹ byæ poddane obowi¹zkowemu szczepieniu przeciw wœciekliŸnie. Polska szczepionka przeciw tej groŸnej chorobie jest s³aba jakoœciowo — mo¿e powodowaæ powik³ania (pora¿enia), dlatego warto wydaæ nieco pieniêdzy na francuski Rabisin lub inny preparat zachodni. Pies chory. Nale¿y stwierdziæ, ¿e owczarek niemiecki jest psem odpornym, rzadko choruje, niestraszne mu ch³ody i deszcze. Ka¿demu w³aœcicielowi psa radzê jednak wybraæ sobie lekarza weterynarii, do którego z pe³nym zaufaniem mo¿na bêdzie zwróciæ siê w razie potrzeby. Nie próbujmy leczyæ psa na w³asn¹ rêkê czy pod dyktando znajomych. Jeœli zaobserwujemy podejrzane objawy — zwróæmy siê po radê do lekarza weterynarii. Objawami choroby psa mog¹ byæ: — podwy¿szona temperatura (normalna, mierzona w odbycie, to ok. 38,5°C), — osowia³oœæ, smutek, — utrata apetytu, — wymioty, — biegunka lub zaparcie, — ropny wyciek z oczu, nosa, — dr¿enie lub drgawki, — twardy, ewentualnie bolesny brzuch, — przyspieszony, p³ytki oddech (oczywiœcie nie chodzi tu o dyszenie na upale lub po bieganiu), — zmatowia³a sierœæ, — niedow³ad koñczyn i inne. ¯YWIENIE Prawid³owe ¿ywienie ma ogromne znaczenie dla rozwoju psa i utrzymania go we w³aœciwej kondycji i zdrowiu. 38 Potrzeby pokarmowe owczarka niemieckiego s¹ bardzo ró¿ne w poszczególnych okresach jego ¿ycia. Szczeniêta i m³ode, rosn¹ce psy wymagaj¹ bardzo intensywnego ¿ywienia. Niezbêdne jest dostarczanie im du¿ych iloœci bia³ka, uzupe³nianie wszechstronnej, wysoko-wartoœciowej karmy preparatami mineralnymi (zw³aszcza wapniowymi) i ewentualnie witaminami. Owczarek niemiecki roœnie bardzo szybko. Przyrost wagi cia³a w okresie od ods¹dzenia od matki do wieku oko³o pó³ roku wynosi 1 kg tygodniowo (u samców wzrost jest jeszcze intensywniejszy). Jeœli wiêc chcemy, aby nasz pies wyrós³ na silne, zdrowe zwierzê, nie wolno nam zaniedbywaæ jego prawid³owego ¿ywienia. Orientacyjne normy ¿ywienia owczarka niemieckiego Pokarmy Wiek 6 tV2 3 mieœ 6 mieœ doros³y pies1) suka2) dawka dzienna Kasze, p³atki, makarony (suche, przed ugotowa- niem — dag) 10 20 30 30 20 Miêso, ryby 15 30 50 40-60 30-40 Ser bia³y 10 30 35 0-50 0-30 Jaja (szt./tydz.) 2 4 3 1 1 Mleko (1) 0,25-0,5 0,5-0,75 0,5-0,75 0-0,5 0-0,5 Warzywa (g) 100 200 300 300 200 Liczba posi³ków/dzieñ 5 3-4 2-3 -1"2 1-2 ') dotyczy psów niepracuj¹cych 2) dotyczy suk niepracuj¹cych poza okresem ci¹¿y i karmienia Uwaga — psom doros³ym mo¿na podawaæ bia³y ser jako „zamiennik" czêœci miêsa. Przegl¹daj¹c tabelê, podaj¹c¹ orientacyjne dawki ¿ywieniowe zwróæmy uwagê, ¿e kilkumiesiêczne szczeniê potrzebuje znacznie wiêcej karmy ni¿ pies doros³y. Dzienna dawka pokarmowa dla m³odych psów (a zw³aszcza szczeni¹t) musi byæ roz³o¿ona na kilka 39 posi³ków. Wa¿n¹ spraw¹ jest niedopuszczenie do zatuczenia m³odego owczarka — w przeciwnym razie ju¿ do koñca ¿ycia bêdzie mia³ on sk³onnoœæ do nadwagi. Ponadto mo¿e dojœæ do deformacji koœæca wskutek nadmiernego obci¹¿enia krêgos³upa i stawów koñczyn. Owczarek niemiecki osi¹ga pe³n¹ dojrza³oœæ fizyczn¹ w wieku 1,5 roku (suki) do 2,5 roku (samce). Starajmy siê, aby przez ca³e „doros³e" ¿ycie nasz pies zachowa³ sta³¹ wagê, unikajmy jego zatuczania i odchudzania. Orientacyjna, œrednia waga owczarka niemieckiego wynosi: 25—30 kg u suk i 38—48 kg u psów. Je¿eli nasz owczarek jest zbyt oty³y, trzeba go doprowadziæ do w³aœciwej formy (¿ebra psa powinny byæ ³atwo wyczuwalne pod skór¹, a nawet lekko widoczne), ograniczaj¹c dawkê pokarmow¹, a zw³aszcza wêglowodany i t³uszcze, oraz zwiêkszaj¹c codzienn¹ porcj¹ ruchu na spacerach. Psy doros³e karmimy tak, aby utrzymaæ je w stanie prawid³owej kondycji. Owczarek niemiecki ma byæ psem silnym, dobrze umiêœ-niony%i, ale suchym, tj. nie obci¹¿onym tkank¹ t³uszczow¹