Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne, a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.

ProwadziB cykl wykBadów o bioelektryczno[ci ( 682>B=>< 18>M;5:B@8G5AB25), badaB wymian gazow we krwi. W rozprawie Odruchy mózgowe ( 5D;5:AK 3>;>2=>3> <>730, 1863) opisaB zjawisko hamowania w systemie nerwowym. Badaczem fizjologii ro[lin, darwinist rosyjskim, byB Klimientij Timiriaziew (1843-1920) - odkrywca reguB fotosyntezy. Do grona najwybitniejszych rosyjskich biologów tego czasu nale|y tak|e Iwan PawBów (1849-1936), badacz odruchów warunkowych i odkrywca zjawiska wydzielania soku |oBdkowego pod wpBywem bodzców smakowych. PawBów rozwijaB teori uczenia si jako zwizku midzy bodzcami. Za prace po[wicone fizjologii kr|enia i trawienia w 1904 r. otrzymaB Nagrod Nobla. Rosyjskim biologiem noblistjest równie| Ilja Mieczników (1845-1916). Zakres jego zainteresowaD obejmowaB bakteriologi, patologi, embriologi i immunologi. W 1882 r. odkryB zasad fagocytozy (wprowadzania bakterii do wntrza komórki). Na tej podstawie rozwijaB tzw. fagocytarn teori odporno[ci. W 1888 r. na zaproszenie Ludwika Pasteura podjB prac w Instytucie Pasteurowskim w Pary|u (pracowaB tam przez 28 lat). W 1892 r. opracowaB teori zapalenia jako reakcji obronnej organizmu. W 1908 r. otrzymaB Nagrod Nobla za prace z dziedziny immunologii. Okres przedrewolucyjny zaowocowaB ekspedycjami geograficznymi. Jedn z pierwszych (tzw. wypraw kamczack 1725-1730) zorganizowaB Vitus Bering - DuDczyk na sBu|bie Piotra I (od jego nazwiska pochodzi nazwa cie[niny, oddzielajcej Azj od Ameryki). Na pocztku XIX w. (1803) Rosjanie zorganizowali wypraw dookoBa 372 ANDRZEJ DUDEK [wiata na dwóch |aglowcach ( Nadie|da" i  Niewa"), dowodzonych przez Iwana Kru-ziensterna (Niemca z Estonii) i Jurija Lisianskiego. Efektem rejsu byBy pomiary i opisy odwiedzanych krain - zwBaszcza Dalekiego Wschodu. Rejsy dookoBa [wiata organizowane byBy kilkakrotnie w XIX w. Mocnym impulsem do prowadzenia badaD geograficznych, etnograficznych i przyrodniczych byBo powoBanie do |ycia Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego w 1845 r. Towarzystwo skupiBo si na eksploracji Syberii. Rezultatami wypraw byBy zbiory muzealne, opracowania geologiczne, mapy, opisy uBatwiajce zagospodarowanie nieznanych do tej pory obszarów